|
عنوان
|
تاریخمندی در اندیشه هایدگر و دلالتهای آن در تعلیم و تربیت
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
زمان‌مندی، تاریخمندی، هایدگر، تعلیم و تربیت
|
|
چکیده
|
این پژوهش با این مسئله انجام می‌شود که در امر تعلیم و تربیت، در مواجهه با صیرورت و تحولات جهان در پهنۀ تاریخ، در نسبت با گذشته و سنت تاریخی از یک سو، و پدیده‌های جدید از سوی دیگر، باید چه موضعی اتخاذ کرد. این مسئله، به عنوان یک مسئلۀ فلسفی، در مبحث تاریخمندی قابل رهگیری است. تاریخمندی را اولین بار هگل وارد فلسفه کرد و بعد از او توجه به تاریخ در معرفت‌شناسی توسط فیلسوفان مختلف ادامه پیدا کرد. هایدگر تاریخمندی را به نحوی متفاوت از دیگران تلقی می‌کند و آن را نه یک خصلت ثانوی و عارضی، بلکه یک مقوم وجودی برای انسان می‌داند. بر همین اساس، تبیین تاریخمندی هایدگر را راهی برای پاسخگویی به مسئلۀ خود یافتیم. از نگاه هایدگر، انسان در یک سنت و فرهنگ تاریخی متولد یا «پرتاب» می‌شود و از آنجا که واجد اگزیستانس است، می‌تواند نحوۀ وجود خود را طرح‌اندازی کند. این امر مبتنی بر امکان‌های منحصربه‌فردی است که به انسان تعلق دارند که ناشی از پرتاب‌شدگی او هستند. نتیجۀ این پژوهش آن است که در تعلیم و تربیت راستین، مبتنی بر تاریخمندی اصیل، اولاً سنت تاریخی را نمی‌توان همچون ابژه‌ای در نظر گرفت که لحاظ کردن آن تحت اراده و اختیار آدمی باشد؛ سنت تاریخی همواره در ما حضور دارد و تمامی امکان‌های وجودی ما را عرضه می‌دارد. ثانیاً انسان از آنجا که واجد اگزیستانس است و اگزیستانس رو به سوی آینده دارد، بازآوری عینی سنت تاریخی و تلاش برای تربیت انسانی مشابه انسان گذشته، فاقد معنا و فارغ از زندگی «اینجا» و «اکنونی» است. ثالثاً عدم التفات به سنت تاریخی، پیوستگی وجودی تجارب انسان در طول تاریخ را زایل کرده و کنش‌های آدمی را از اصالت و «خودینگی» آن می‌اندازد. یعنی نمی‌توان چنین اراده کرد که انسانی رها و برکنده از گذشتگان را پرورش داد.
|
|
پژوهشگران
|
پوریا آئینی (نفر اول)، فرامرز محمدی پویا (نفر دوم)
|