عنوان	بررسی پراکندگی و منشأ فلزات سنگین (Ni, Co, Mn, Ti, V) در رسوبات بستر دریاچه زریوار
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	فلزات سنگین، شاخص زمین انباشت، آلودگی، دریاچه زریوار، استان کردستان
چکیده	دریاچه تالابی زریوار یکی از زیست بوم های مهم آبی ایران می باشد که در غرب ایران و در استان کردستان واقع شده است. هدف از انجام این تحقیق بررسی رسوبات بستر دریاچه زریوار جهت تعیین غلظت عناصر سنگین ( Co, Mn, Ti, V و Ni )، منشأ و پراکندگی عناصر می باشد. به این منظور نمونه های رسوب از 31 ایستگاه در بستر دریاچه جمع آوری شدند. فلزات نیکل، وانادیم، منگنز، تیتانیم و کبالت در رسوبات توسط دستگاه ICP-OES اندازه گیری شدند. برای تعیین ارتباط بین عناصر و پارامترهای فیزیکوشیمیایی از روش های آنالیز خوشه ای و همبستگی پیرسون استفاده شد. عناصر نیکل، وانادیم، کبالت و تیتانیم دارای همبستگی بالایی با یکدیگر هستند و با منگنز همبستگی منفی دارند. همچنین نقشه پراکندگی‎ ‎ 5 فلز سنگین نیکل، وانادیم، منگنز، تیتانیم و کبالت در محدوده مورد مطالعه با استفاده از نرم افزار ‎ ARC ‎GIS 9.2‎ ترسیم شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد غلظت عناصر سنگین کم بوده و رسوبات توسط V، Ti، Mn، Co و Ni آلوده نشده اند. تغییرات میانگین غلظت عناصر کل ایستگاه ها، به ترتیب Ti > Mn > V > Ni > Co تعیین گردید. نتایج شاخص زمین انباشت ‎(Igeo)‎ نشان می دهد که نمونه ها نسبت به این 5 عنصر عملاً غیر آلوده می باشند. به نظر می رسد عنصر منگنز دارای منشأ متفاوتی نسبت به سایر فلزات مورد مطالعه باشد. نتایج فاکتور غنی شدگی برای این 5 عنصر پایین تر از حد آلودگی بوده و غنی شدگی کمی را نشان می دهد. نتایج ضریب آلودگی نشان دهنده آلودگی متوسط برای رسوبات نسبت به عناصر نیکل، کبالت، وانادیم و عدم آلودگی نسبت به منگنز بوده که نشان دهنده تأثیر عوامل انسانی بر غلظت این فلزات می باشد.
پژوهشگران	بهروز رفیعی (نفر اول)، فروزان حسین پناهی کایوشه (نفر دوم)، علی شکیبا آزاد (نفر سوم)، مجید صادقی فر (نفر چهارم)