عنوان	تاثیرکود نانو و NPK روی برخی برهمکنشهای تغذیه ای سه سطحی گیاه خیار، شته جالیز Aphis gossypii و بالتوری سبز Chrysoperla carnea
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	برهم کنش، شته جایز، خیار، بالتوری سبز
چکیده	آلودگی به شته موجب تولید و تجمع گونه های فعال اکسیژن در گیاهان شده و به بافتها، سلولها و مولکولهای زیستی گیاه آسیب میرستاند. افزایش فعالیت ترکیباتی مانند پلی فنل اکسیداز (PPO)، پراکسیداز(POD)، فنیل آلانین آمونیاک لیاز (PAL)، کاتالاز (CAT)،) مالون دی آلدئید (MDA)، اسید آسکوربیک (ASA)، فنل کل و فلاونوئید از جمله پاسخهای دفاعی گیاهان هستند که نقش محافظت از گیاه و حذف ROS را به عهتده دارند. از طرف دیگر، استفاده از کود می تواند موجب افزایش کیفیت غذایی گیاه میزبان، ترکیبات متابولیت های دفاعی و مقاومت گیاه در برابر آفات گردد. در این پژوهش تاثیر آلودگی گیاه به شته جتالیز و سطوح مختلف کود بر دفاع بیوشیمیایی گیاه، زیست شناسی شته جالیز و بالتوری سبز و کارایی شکارگری بالتوری سبز بررسی شد. روش شناسی پژوهش: تاثیر سه سطح از دو نوع کود شامل نانو کود کلاته )کود مخصوص سبزیجات و صیفی جات (2، 3 و 4 کیلوگرم در هکتار) و کود NPK+TE (3، 5/4 و 6 کیلوگرم در هکتار) بر مقادیرASA ،CAT ،PPO ،POD ،PAL و MDA ، فلاونوئیدها و ترکیبات فنلی در گیاه خیار (Cucumis sativus L.) مورد بررسی قرار گرفت. همچنین تأیثر کوددهی و متابولیتهای گیاه خیار بر جدول زندگی )Chrysoperla carnea (Stephens) (Neuroptera: Chrysopidae) و Aphis gossypii (Glover) (Hemiptera: Aphididae) در یک برهمکنش سه سطحی و نیز تاثیر کاربرد سطوح مختلف این کودها بر واکنش تابعی لاروهای سن سوم C. carnea نسبت به تراکمهای مختلف A. gossypii (شامل 2، 4، 8، 16، 32 و 64 پوره سه روزه) در دمای 1 ± 25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و دوره نوری 16:8 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: بر اثر کوددهی گیاه نرخ رشد جمعیت گیاهخوار نسبت به تیمار شاهد افزایش و نرخ رشد جمعیت شکارگر کاهش یافت. در نانوکود کلاته بیشترین (365/0 بر روز) و کمترین (359/0 بر روز)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) شته به ترتیب در تیمارهای 2 و 4 کیلوگرم در هکتار تخمین زده شد. همچنین بیشترین (129/0) و کمترین (116/0) این فراسنجه برای بالتوری سبز به رتیتب در تیمارهای 4 و 2 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. در کود NPK+TE بیشترین (359/0) و کمترین مقدار (234/0) نرخ ذاتی افزایش جمعیت شته (r) به ترتیب در تیمارهای 6 و 3 کیلوگرم در هکتار تخمین زده شد. بیشترین(131/0) و کمترین مقدار (117/0) این فراسنجه برای بالتوری سبز به ترتیب در تیمارهای 6 و 3 کیلوگرم در هکتار محاسبه شد. واکنش تابعی لاروهای سن سوم C. carnea نسبت به A. gossypii در گیاه خیار کود دهی شده با سطح 4 کیلوگرم در هکتار از نانوکود کلاته و 3 و 5/4 کیلوگرم در هکتار از کود NPK+TE که حاوی مقادیر بالاتری از آنتی اکسیدان های گیاه خیار بودند از نوع سوم به دست آمد. در حالی که در سطوح 2 و 3 کیلوگرم در هکتار از نانو کود کلاته و 6 کیلوگرم در هکتار از کود NPK+TE و تیمارشاهد که دارای مقادیر کمتری از ترکیبات آنتی اکسیدانی بود، واکنش تابعی شکارگر از نوع دوم به دست آمد. نرخ حمله (a) و زمان دستیابی (Th)لاروهای سم سوم این شکارگر نسبت به A. gossypii لدر تیمارهای 2 و 3 کیلوگرم در هکتار از نانوکود کلاته به ترتیب 00204/0 و 4974/0 ساعت، 00304/0 و 6735/0 ساعت و 00575/0 و 9099/0 ساعت برآورد شد. بیشترین مقدار ترکیبات آنتی اکسیدانی شامل ASA ،CAT ،PPO ،POD ،PAL و MDA فلاونوئیدها و ترکیبات فنلی در گیاه خیار آلوده به شته جالیز در تیمارهای 5/4 و 6 کیلوگرم در هکتار از کود NPK+ TE و ترکیبات فنلی در سطح 4 کیلوگرم در هکتار از نانو کود کلاته (بالاترین سطوح کود مورد استفاده) و کمترین مقدار این ترکیبات در تیمار شاهد و سطح 2 کیلوگرم در هکتار از نانو کود کلاته مشاهده شد. در حالیکه در گیاه خیار غیر آلوده به شته جالیز در تمام تیمارهای کودی مورد بررسی، نسبت به گیاه آلوده کمترین مقدار این متابولیت ها تولید شد. همچنین میزان تولید این ترکیبات در گیاهان کوددهی شده با سطوح مختلف از کود NPK+TE بیشتر از نانوکود کلاته و در تیمارهای کوددهی شده با هر دو نوع کود بیشتر ازشاهد برآورد گردید. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که کوددهی با افزایش ترکیبات آنتی اکسیدانی گیاه میزبان، بر کیفیت غذایی گیاه اثر گذاشته و وزن شته را تغییر داد. همچنین بر نوع واکنش تابعی شکارگر و کاهش یا افزایش مقادیر A و Th در سطوح مختلف کودهای استفاده شده موثر بود. شایان ذکر است که استفاده از سطوح مختلف دونوع کود مورد بررسی باعث افزایش مقدار متابولیتهای دفاعی گیاه خیار مانند ASA فلاونوئید،CAT ،POD ،PAL شد. افزایش متابولیتهای گیاه خیار به طور مستقیم مقاومت یا تحمل گیاه در برابر خسارت شته را افزایش داد. همچنین با تاثیر بر کیفیت غفایی گیاه میزبان موجب تغییر فراسنجه های رشد جمعیت گیاهخوار و شکارگر آن در یک تعامل سه سطحی شد. از طرفی طول دوره لاروی بالتوری شکارگر در تیمارهای کوددهی شته افزایش یافت که می‌تواند موجب افزایش کارایی شکارگر در کنترل آفت گردد.
پژوهشگران	حسین مددی (استاد راهنما)، مهدی حسن پور (استاد راهنما)، لیلا زنگنه (دانشجو)، جبرائیل رزمجو (استاد مشاور)، مهدی بهنامیان (استاد مشاور)