عنوان	طراحی، توسعه و اعتباریابی یک لیگ؛ بازی جهت پرورشِ تفکرخلاق دانش‌آموزان
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	لیگ‌بازی آموزشی، تفکرخلاق، طراحی‌وتوسعه
چکیده	چکیده: یکی از مهم‌ترین نیروهای الهام‌بخش انسانی، تفکرخلاق است که بدون آن، رشد متوقف می‌شود و بشر محکوم به تکرار روش‌های از پیش تعیین شده به طور نامحدود خواهد بود. تفکرخلاق باعث حل مسئله می‌شود و نوآوری آن، به ما این امکان را می‌دهد که با توسعه روش‌شناسی‌ها و فناوری‌های جدید، پارادایم‌های مرسوم را کنار بگذاریم. پژوهش حاضر باهدف، طراحی، توسعه و اعتباریابی یک بازی‌آموزشی جهت پرورشِ تفکرخلاق دانش‌آموزان صورت‌گرفته است. روش‌شناسی پژوهش پیش‌رو، آمیخته به‌صورت متوالی و با طرح اکتشافی است که در سه بخش انجام شده است. بخش اول شامل گردآوری، تحلیل و استنتاج داده‌های کیفی است. در بخش دوم، بازی آموزشی طراحی شده به‌صورت شبه‌آزمایشی در نمونه‌ای کوچک بررسی شد. در بخش سوم با مداخله شبه آزمایشی با طرح گروه کنترل نابرابر تاثیرگذاری بازی آموزشی طراحی شده بررسی شد. یافته‌ها نشان می‌دهند که تفکرخلاق مفهومی چند‌وجهی و پیچیده است که تعریفی پذیرفته شده و فراگیر برای آن وجود ندارد. تعریف‌های تفکرخلاق اغلب در سه دسته، مهارت‌های شناختی، عوامل محیطی و نگرش‌های فردی طبقه بندی می‌شود. راهبردهای آموزشی مؤثر برای پرورش تفکرخلاق باید این ماهیت پیچیده و چندوجهی آن را در نظر گیرند. به‌این‌ترتیب، تلفیق دیدگاه‌های مختلف از زمینه‌های متفاوت ممکن است برای اجرای راهبرد‌های مؤثر برای پرورش تفکرخلاق مؤثر باشد. راهبرد‌های بررسی‌شده در این پژوهش شامل یادگیری ویژگی‌های کارگروهی، استیم، اسکمپر، کلاس درس وارونه، چارچوب آی۵، پژوهش‌های سازمان‌یافته گروهی و بازی‌های آموزشی است. اثربخشی این راهبردها تحت تأثیر زمینه‌های فرهنگی، تفاوت‌های فردی و اهداف آموزشی یادگیرندگان است. تفکر خلاق نقش مهمی در توسعه بازی‌های آموزشی به‌عنوان یک راهبرد آموزشی، ایفا می‌کند و به طور قابل توجهی بر جنبه‌های مختلف طراحی بازی، مکانیک و ساخت روایت تأثیر می‌گذارد. این امر نیاز به طراحی متناسب با سن در بازی‌های آموزشی را نشان می‌دهد تا ساختار را با آزادی خلاق متعادل کند و اطمینان حاصل کند که آنها به طور مؤثر نیازهای رشدی گروه‌های سنی مختلف را برآورده می‌کنند. لیگ‌بازی‌آموزشی که به طور خاص برای دانش آموزان ابتدایی طراحی شده است تا تفکرخلاق و توانایی حل مسئله آنها را از طریق فعالیت های گروهی مشترک افزایش دهد. این بازی حول سه مولفه اصلی طراحی شده است: نقاشی، خلق داستان و حل مسئله. در هر فعالیت، دانش‌آموزان گروه‌بندی می‌شوند و همکاری و به اشتراک گذاشتن ایده‌ها را تشویق می‌کنند که برای ایجاد مهارت‌های خلاقانه و اجتماعی بسیار مهم است. بررسی میزان تأثیر بازی آموزشی طراحی‌شده به‌عنوان یک متغیر مستقل بر میزان پرورشِ تفکرخلاق دانش‌آموزان به‌عنوان متغیر وابسته از نظر کمی با استفاده از شاخصه‌های آمار توصیفی همچون میانگین، انحراف معیار، کجی کشیدگی و کمترین و بیشترین رقم به‌دست‌آمده و آمار استنباطی از جمله آنکوا و مانکوا نشان داد که بازی آموزشی طراحی‌شده بر پرورشِ تفکرخلاق دانش‌آموزان جامعه این پژوهش اثر دارد. اثر بازی آموزشی طراحی‌شده بر مؤلفه‌های سیالی (0.00=sig)، انعطاف‌پذیری (0.00=sig)، اصالت (0.00=sig) و بسط (0.00=sig) مؤثر و قابل‌مشاهده بوده است و بنابراین بازی آموزشی طراحی‌شده بر تمامی مؤلفه‌های تفکرخلاق با ضریب اطمینان 0.99 =Pv و میزان خطای ۰.۰۱ = αاثرگذار بوده است. استفاده از نمونه‌های کوچک و همگن و طرح‌های مقطعی از جمله محدودیت‌های این مطالعه است و نیاز به مشارکت‌کننده بیش‌تر و متنوع‌تر و پژوهش‌ها طولی برای کشف روابط علی احساس می‌شود. به‌علاوه، گسترش دامنه برای دربرگرفتن متغیرهای روانی-اجتماعی و محیطی می‌تواند، بینش‌های غنی‌تر و عملی‌تری ارائه دهد.
پژوهشگران	امیرحسین عموئی رازانی (دانشجو)