مشخصات پژوهش

صفحه نخست /تحلیل ساختار فکری دانش در ...
عنوان تحلیل ساختار فکری دانش در حوزه ارزیابی آسیب‌پذیری خشکسالی‌ها
نوع پژوهش مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها ساختار فکری دانش، تحلیل علم‌سنجی، خشکسالی، ارزیابی آسیب‌پذیری خشکسالی، ظرفیت سازگاری
چکیده سابقه و هدف: با توجه به رو به رشد بودن مطالعات ارزیابی آسیب‌پذیری خشکسالی، انجام یک تحلیل علم‌سنجی جامع از نتایج علمی این حوزه می‌تواند به شناسایی وضعیت موجود، روندها و تأثیرات تحقیقاتی کمک کند. مواد و روش‌ها: برای ترسیم نقشه علمی این حوزه، ۱۱۳۱ مقاله منتشرشده بین سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۳ با استفاده از پایگاه داده اسکوپوس گردآوری شد و از تکنیک‌های علم‌سنجی همچون شبکه‌های همکاری نویسندگان و نقشه‌های هم‌رخدادی کلمات کلیدی بهره گرفته شد. شاخص‌های کلیدی مانند h-index، شمارش استنادات و ضریب تأثیر مجلات به منظور ارزیابی رویت‌پذیری و تأثیرگذاری تحقیق‌ها مورد محاسبه قرار گرفت. تحلیل‌های آماری با نرم‌افزار R و VOSviewer انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد نرخ رشد مقالات در حوزه ارزیابی آسیب‌ پذیری خشکسالی حدود ۱۶/۵ درصد بوده و علاوه برکمیت، کیفیت و میزان استناددهی مقالات نیز افزایش یافته است. تحلیل‌های نقشه علمی یک الگوی شش خوشه‌ای را شناسایی نمود که کلیدواژه "مدیریت سازگاری و آسیب‌پذیری"، مهم ترین کلیدواژه بوده و بیشترین تکرار را داشت. تکامل موضوعی مطالعات نیز نشان داد که در سال‌های اخیر توجه به مباحث سازگاری در ارزیابی آسیب‌پذیری خشکسالی افزایش یافته و رابطه معناداری بین تعداد مدارک و استنادات (۰/۸۹r=) و بین تعداد نویسندگان و استنادات (۰/۱۷r=) مشاهده شد. نتیجه‌گیری: توجه جهانی به ارزیابی آسیب‌پذیری خشکسالی به­‌طور چشمگیری افزایش یافته و کشورهای آمریکا، چین و استرالیا در این زمینه پیشرو هستند. مدیریت سازگاری با خشکسالی به عنوان مهم‌ترین حوزه مطالعاتی شناخته می‌شود و روش‌ها و تکنیک‌های نوظهور ممکن است به تنوع و توافق بیشتری در این حوزه منجر شود.
پژوهشگران زینب اسد پوریان (نفر اول)، یاسر محمدی (نفر دوم)