عنوان
|
طراحی شبکه لجستیک معکوس پایدار دارو مبتنی بر تحول دیجیتال
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
کلیدواژهها
|
لجستیک معکوس بازیافت دارو، قیمتگذاری، مدل دوسطحی، تحول دیجیتال، تجزیه بندرز، اقتصاد چرخشی
|
چکیده
|
شرایط پیچیده و پویای دنیای کنونی که بخش عمده آن زاییده پیشرفتهای عمده تکنولوژی عصر ارتباطات متأثر از تحول دیجیتال می-باشد، لزوم بازنگری و ایجاد تغییرات اساسی در الزامات بقای بنگاههای اقتصادی و بالاخص اجزای زنجیرههای تأمین را ضروری مینماید. فناوریهای اطلاعاتی نوین در عصر حاضر یا به بیان دقیقتر عصر دیجیتال به عنوان بازیگر اصلی در این زمینه، در کنار معدودی معایب، تأثیرات بسزایی بر ارتقای سطح کیفی و کمی ارتباطات و به بیان دیگر تعریف آن در بستری نوین دارد. از جمله حوزههای مهم در زنجیرههای تأمین که علاوه بر دارا بودن نقشی حیاتی در تأمین اهداف زنجیره، به شدت متأثر از پیشرفتهای روزمره فناوریهای اطلاعاتی میباشد، همانا لجستیک معکوس میباشد. لجستیک معکوس در دهه اخیر سهم عمدهای از پژوهشها را به خود اختصاص داده است و از طرفی کاربرد فناوریهای اطلاعاتی در این حوزه به سبب افزایش کیفیت و سرعت انتقال اطلاعات، کاهش هزینههای خدمات ارتباطی، ارتقای امنیت مبادله اطلاعات و ... مورد توجه قرار گرفته است. به علاوه، لجستیک معکوس یکی از حیاتیترین اجزاء در دستیابی به اقتصاد چرخشی برای تولیدکنندگان میباشد. بازیافت دارو از جمله موضوعاتی است که اخیراً و از ابعاد گوناگونی همچون کاهش عواقب زیست محیطی، تأمین داروهای ضروری/استراتژیک و توسعه اقتصاد چرخشی مورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش طراحی یک شبکه لجستیک معکوس دولتی برای خرید و جمعآوری داروهای مازاد موجود نزد شهروندان را به عنوان راهکاری در جهت بازیافت دارو و امحای اصولی پسماندها در نظر گرفته است. خرید داروی مازاد شهروندان به این دلایل انجام میگردد که اولاً عدم مدیریت صحیح پسماند داروها میتواند خطرات بالقوهای را برای انسان و محیط زیست ایجاد نماید و از طرفی، با پیشرفت تکنولوژی احتمال استفاده مجدد از داروهای بازگشتی منطقی به نظر میرسد. مدلسازی این پژوهش به صورتی است که در بخش اول، داروهای مازاد توسط دولت از شهروندان خریداری میگردد و در ادامه با طراحی سازوکار مناسب در قالب ایجاد مراکز دستهبندی، بازیافت و امحای دارو و تعریف روابط و محدودیتهای مربوطه، تابع هدف هزینه کل لجستیک معکوس محاسبه شده است. با توجه به ماهیت برنامهریزی غیرخطی عدد صحیح مختلط مسأله، از روش تجزیه بندرز تعمیم یافته به منظور حل آن استفاده شده است. در بخش دوم، سازوکار بازیافت دارو مانند بخش اول میباشد؛ با این تفاوت که در اینجا خرید داروها از شهروندان از طریق برونسپاری به شرکتهای ارائهدهنده لجستیک معکوس شخص ثالث انجام میگردد. فرض شده است که این شرکتها از یک بستر سهکاناله مبتنی بر فناوریهای تحول دیجیتال به منظور دریافت درخواستهای فروش داروی شهروندان استفاده مینمایند. رایانش ابری و GIS در کانالهای 1 و 2 و بلاکچین در دو زمینه تبادل امن اطلاعات در بخش دوم و همچنین طراحی استراتژی عملیات در بخش سوم مورد استفاده قرار گرفته است. پس از ارائه یک تابع تقاضای نوین بر مبنای تابع تولید کاب-داگلاس و رویکرد قیمتگذاری دارو، یک مدل دوسطحی پایدار و چندهدفه در بخش دوم طراحی و بهینه شده است. نهایتاً با توجه به اهمیت نقش ارائهدهندگان لجستیک معکوس شخص ثالث در پیادهسازی مدل 2، یک استراتژی عملیات برای آنها در بخش سوم طراحی گردیده است. نتایج عددی بخش اول نشان میدهد که روش تجزیه بندرز تعمیم یافته برای حل مسائل اندازه بزرگ در مقایسه با سالور CPLEX بسیار کاراتر میباشد. همچنین دستیابی به جبهه پارتو با کاربرد روش ε-محدودیت در نتایج عددی بخش دوم نشان میدهد قیمت پایه خرید داروی شهروندان توسط شرکتهای ارائه دهنده لجستیک معکوس شخص ثالث و قیمت پیشنهادی دولت به این شرکتها ارتباط بسیار تنگاتنگی با یکدیگر دارند و با توجه به تأثیر قابل ملاحظه آنها بر هزینه لجستیک معکوس نهایی، بایستی با انتخاب دقیق آنها، هزینه لجستیک معکوس را مدیریت نمود.
|
پژوهشگران
|
جواد بهنامیان (استاد راهنما)، مهدی علی محمدی (دانشجو)
|