عنوان	شیمی کانی‌ها، تحول سیال کانه‌ساز و ژنز کانسار چند‌فلزی چاه‌میله، مجموعه فلز‌زایی انارک
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	سنگ میزبان کربناته سرب- روی، میانبارهای سیال، ایزوتوپ‌های C-O-S-Pb، تیپ دره میسی‌سی‌پی، انارک، چاه‌میله، ایران
چکیده	رشته‌کوه‌های تبت- هیمالیا و زاگرس به‌عنوان جوان‌ترین و گسترده‌ترین مناطق حاشیه فرورانش در حوضه تتیس، میزبان ذخایر سرب و روی با مقیاس جهانی نظیر Jinding (چین)، ، مهدی‌آباد (جنوب‌شرق یزد) و انگوران (غرب زنجان) هستند. کانسار سرب- روی (-مس) چاه‌میله (شامل سه محدوده کوه‌میله، مزرعه‌دراز و سیلچو) در فاصله 30 کیلومتری شمال‌شرق انارک در استان اصفهان و 12 کیلومتری جنوب معدن سرب و روی نخلک، واقع شده است. کانسار چاه‌میله در کمپلکس دگرگونی انارک در خرد قاره ایران مرکزی قرار دارد. مهم‌ترین واحدهای سنگی در منطقه چاه‌میله از قدیم به جدید شامل کمپلکس مرغاب، سنگ‌های اولترامافیک و کمپلکس چاه‌گربه هستند. واحد مرمر دولومیتی کمپلکس چاه‌گربه با سن تریاس میانی، سنگ میزبان اصلی کانسار بوده که ماده معدنی با ماهیت چینه‌کران و بافت‌های رگه-رگچه‌ای، برشی، شکافه‌پرکن، افشان و جانشینی در آن شکل گرفته است. کانی‌سازی سولفیدی اولیه شامل گالن، اسفالریت، کالکوپیریت و پیریت است. کوارتز، دولومیت، کلسیت و باریت مهمترین کانی‌های باطله همراه کانسنگ هستند. مهمترین کانی‌های غیرسولفیدی کانسار چاه‌میله شامل سروزیت، همی‌مورفیت، ولفنیت، میمتیت، اسمیت‌زونیت، مالاکیت و اکسی- هیدروکسیدهای آهن است. کانسنگ غیرسولفیدی کانسار چاه‌میله در اثر اکسایش برونزاد کانی‌های سولفیدی اولیه طی برهم‌کنش پیچیده چون راندگی زمین‌ساختی، گسترش کارست، تغییرات سطح ایستابی و هوازدگی، در شرایط آب و هوای گرم و خشک تشکیل شده است. CO2 منشاء گرفته از دولومیت‌های کانسار چاه‌میله دارای δ13CVPDB بین 99/0- تا 99/1 پرمیل (میانگین: 31/0+) و δ18OVSMOW بین 74/20 تا 48/25 پرمیل (میانگین: 79/23) است. مقادیر δ13CCO2 و δ13Cfluid بلورهای دولومیت در کانسار چاه‌میله به‌ترتیب در محدوده 89/0- تا 09/2 پرمیل و 04/11 تا 78/15 پرمیل قرار می‌گیرد. این مقادیر ایزوتوپی نشان می‌دهد که در کانسار چاه‌میله سیالات گرمابی اغلب از کربنات‌های دریایی منشاء می-گیرد. مقادیر δ34S در کانسار چاه‌میله برای گالن بین 3/6 تا 2/8 پرمیل، اسفالریت بین 9/5 تا 2/6 پرمیل، کالکوپیریت بین 4/1 تا 4/3 پرمیل و باریت بین 0/15 تا 4/17 پرمیل در تغییر است. در کانسار چاه‌میله می‌توان منشاء گوگرد سیال کانه‌دار را به احیای ترموشیمیایی سولفات‌ها از آب دریای تریاس نسبت داد. میانبارهای سیال اولیه دوفازی آبگین غنی از مایع در بلورهای دولومیت (زیر مرحله اول، کانه‌زایی گرمابی) با دمای همگن‌شدن بین 133 تا °C 248 و شوری 2/16 تا 8/20 درصد وزنی معادل نمک، در بلورهای کوارتز (زیر مرحله دوم، کانه‌زایی گرمابی) با دمای همگن‌شدن بین 136 تا °C 205 و شوری 8/16 تا 1/20 درصد وزنی معادل نمک، در رگه-های کوارتز-گالن (زیر مرحله سوم، کانه‌زایی گرمابی) با دمای همگن‌شدن بین 147 تا °C 198 و شوری 3/14 تا 2/18 درصد وزنی معادل نمکو در رگه‌های کلسیت تأخیری با دمای همگن‌شدن بین 88 تا °C 114 و شوری 7/8 تا 2/13 درصد وزنی معادل نمک است. طبق این شواهد، اختلاط و رقیق‌سازی سیال مهمترین عوامل موثر در ناپایداری کمپلکس‌های فلزی و رخداد کانه‌زایی در کانسار چاه‌میله هستند. نسبت‌های ایزوتوپی 206Pb/204Pb، 207Pb/204Pb و 208Pb/204Pb به‌ترتیب در گستره 546/18 تا 576/18، 650/15 تا 688/15 و 795/38 تا 918/38 برای گالن متغییر است. نمونه‌های گالن دارای ترکیب ایزوتوپی سرب همگن هستند که نشان‌دهنده مخزن پوسته قاره‌ای به‌عنوان منبع اصلی سرب و سایر عناصر کانه‌ساز است. مجموع یافته‌های زمین‌شناسی، بافتی و کانی‌شناسی، ژئوشیمی و داده‌های میانبارهای سیال نشان‌دهنده شباهت نسبی کانسار چاه‌میله در ایران با تیپ ذخایر MVT در ایالتMississippi مرکز آمریکا است.
پژوهشگران	بهزاد مهرابی (استاد راهنما)، نفیسه چقانه (دانشجو)، ابراهیم طالع فاضل (استاد مشاور)