عنوان
|
تجلی مروارید به عنوان عنصری کارکردی یا مفهومی مقدس در هنر ساسانی
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپشده در مجلات علمی
|
کلیدواژهها
|
مروارید، نماد، هنر تزئینی، ساسانی، فرّه ایزدی.
|
چکیده
|
نقش مروارید یکی از برجسته ترین و پرکاربردترین عنصر تزئینی در هنر دورۀ ساسانی ب هشمار م یرود که بازتاب های متنوعی از آن در آثار فرهنگی و هنری این دوره مشاهده می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه و اهمیت این نقش در هنرهای تزئینی ساسانی، به تحلیل آن به عنوان یکی از شاخص ترین نقوش ب هکاررفته در زیورآلات شاهانه و نمادی مقدس یا معنادار م یپردازد. پرس شهای اصلی پژوهش عبارتنداز: مروارید در هنر دورۀ ساسانی چه نمادها و کاربردهایی را نمایان م یسازد؟ شاخص ترین جلو ههای بصری مروارید و ارتباط آن با ارز شهای معنوی در دورۀ ساسانی چگونه تجلی یافته است؟ این پژوهش که از نوع بنیادی است، با رویکرد توصیفی، تحلیلی-تطبیقی انجام شده و اطلاعات آن ازطریق مطالعات کتابخانه ای گردآوری شده است. یافت ههای پژوهش نشان می دهد که کاربرد نقش مروارید در هنر ساسانی فراتر از جنب ههای تزئینی بوده و به عنوان عنصری نمادین، معنوی و سلطنتی شناخته می شده است. تحلی لها حاکی از آن است که استفاده از نقش مروارید در این دوره، علاوه بر اهداف زیبای یشناسانه، در پیوندی عمیق با باورهای زرتشتی قرار داشته و نمادی از فرّه ایزدی به شمار می رفته است. این نق شمایۀ نمادین در گستره ای از هنرهای تزئینی، ازجمله منسوجات ابریشمی، ظروف زرین و سیمین، سک هها و تزئینات معماری نظیر گ چبری و نقاشی دیواری ب هکار رفته است. استفاده از این نقش در راستای تأ کید بر مفاهیمی هم چون: مشروعیت سلطنتی، تقدس الهی، و با هدف دستیابی به فرّه افزو نتر و درنتیجه سعادت و کامیابی بیشتر بوده است. نتایج این پژوهش نشان م یدهد که نقش مروارید، با تأ کید بر پیوند میان ارز شهای مذهبی و اجتماعی، ب هعنوان یکی از ارکان اصلی هنرهای تزئینی ساسانی، نمادی برجسته از ارتباط میان انسان، ایزدان و نظام سلطنتی در این دوره بوده است.
|
پژوهشگران
|
یعقوب محمدی فر (نفر اول)، مینا رستگارفرد (نفر دوم)، اسماعیل همتی ازندریانی (نفر سوم)
|