عنوان
|
نقش لمیده در هنر دوره اشکانی؛ ریشه شرقی یا یونانی؟ با تاکید بر نگارکندهای نویافتهها
|
نوع پژوهش
|
سخنرانی
|
کلیدواژهها
|
هنر اشکانی، نگارکند، نقش لمیده، صحنه بزم، آسیای صغیر، غرب ایران.
|
چکیده
|
از مهمترین نقوش در هنر دوره اشکانی که به اشکال مختلف میتوان آن را میتوان مشاهده نمود؛ نقش فرد لمیده بر یک تخت (بالشت) و جامی به دست است که بسیاری از محققان آن را "صحنه بزم" میدانند. در واقع این صحنه؛ به معنای لمیدن بر تخت، بالشت یا نیمکتی است که در مهمانیها قرار میدادند و شاه، شاهزادگان و یا اشراف در طول برگزاری مراسم یا جشن در دربار روی آن لم میدادند که نشان از اهمیت حضور شخص صاحب منصب در دربار یا صحنه بزم بوده است. این نقوش بهصورت منفرد یا ترکیبی نقش شدهاند و عمدتا هیچگونه کتیبهای ندارد و نمیتوان در مورد تاریخگذاری و چرایی ایجاد آنها دقیقا اظهار نظر نمود. تعداد قابل توجهی از نقوش فرد لمیده بر تخت یا بالشت در هنر اشکانی به ویژه در غرب ایران (نگارکندهای نویافته دره یخچال و دشت میشان رشته کوه الوند همدان) و مناطق تحت سیطرهی الیماییان مشاهده شده است که برخی از محققان برای آن یک ریشه شرقی از دوره هخامنشی و شاید آشوری (؟) قائل هستند و برخی دیگر آن را تاثیر هنر هلنی و یونانی در دوره اشکانی تلقی میکنند. این پژوهش با ماهیت بنیادی، رویکرد توصیفی تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات بر مبنای مطالعات کتابخانهای و پژوهشهای میدانی سعی برآن دارد به ریشه و ماهیت تاریخی این نقوش در هنر دوره اشکانی بپردازد. نتایج بیانگر آن است که این نقوش در دوره هخامنشی صرفا در سرزمینهای آسیای صغیر مشاهده شده و بعدا در دوره سلوکی و هلنی به عنوان "هرکول لمیده" ایجاد شده و سپس در قلمرو اشکانیان به ویژه در غرب ایران و هنر الیمایی به عنوان صحنه بزم رواج پیدا کرده است.
|
پژوهشگران
|
اسماعیل همتی ازندریانی (نفر اول)
|