عنوان	بررسی تأثیر گیاه گلپر بر فراسنجه های تخمیر شکمبۀ گوسفند و تولید گاز متان به‌روش درون‌شیشه ای
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	پروتوزوآ عامل تفکیک‌پذیری (PF) فراسنجه های تخمیر گاز متان گلپر
چکیده	چکیده تأثیر سه سطح گیاه گلپر (Heracleum persicum) (صفر (شاهد)، 65/28، و 31/57 میلی گرم به‌ازای 200 میلی گرم جیرۀ پایه) بر فراسنجه های تخمیر شکمبۀ گوسفند و تولید گاز متان به‌روش درون‌شیشه‌ای بررسی شد. تولید گاز در تخمیر 1 تا 54 ساعته ثبت شد. فراسنجه های مطالعه‌شده عبارت از کل گاز تولیدی، گاز متان، نیتروژن آمونیاکی (NH3-N)، تجزیه پذیری آزمایشگاهی مادۀ آلی، شاخص تفکیک‌پذیری (Partitining Factor=PF)، تودۀ میکروبی، و غلظت اسیدهای چرب فرّار بودند. همچنین، اثر سطوح متفاوت گیاه گلپر بر جمعیت پروتوزوآیی کل و سه زیرخانوادۀ Entodiniinae، Ophryscolecinae، Diplodiniinae، و خانوادۀ Isotrichdae نیز بررسی گردید. ترکیبات ثانویۀ گیاه گلپر (اسانس دار)، سرعت تخمیر (033/0P=، غیرخطی)، گاز حاصل از بخش نامحلول (b) (001/0P=، خطی)، گاز تولیدی در زمان های 24 (001/0P=، خطی) و 54 ساعت (016/0P=، خطی) تخمیر را کاهش داد. ترکیبات مؤثر گیاه گلپر، گاز متان تولیدی به‌ازای مادۀ آلی تجزیه‌شده را در دو سطح اول و دوم (65/28 و 31/57 میلی گرم) به‌ترتیب 3/17 و 6/11 درصد کاهش داد (029/0P=، غیر خطی).گیاه دارویی گلپر ضمن کاهش غلظت نیتروژن آمونیاکی در هر دو سطح استفاده‌شده (001/0P=، خطی)، شاخص PF را در هر دوسطح گیاه، بهبود داد (018/0P=، خطی).اسانس گیاه گلپر توانسته است تودۀ میکروبی را در هر دو سطح گیاه دارویی به‌ترتیب 17 و 18 درصد افزایش دهد (001/0P=، غیر خطی).در کنار این گیاه دارویی، اسیدهای چرب فرّار کل و غلظت اسید‌استیک کاهش یافت. همچنین، کاهش جمعیت پروتوزوآیی کل (033/0P=، غیرخطی)، زیرخانوادۀ Entodiniinae(019/0P=، غیر خطی) و خانوادۀ Isotrichdae (026/0P=، خطی) مؤید تأثیرات ضد پروتوزوآیی ترکیبات مؤثر گیاه گلپر است. نتایج این مطالعه نشان داد که گیاه گلپر توانایی بهبود تخمیر شکمبه ای از طریق کاهش نیتروژن آمونیاکی، افزایش راندمان تولید پروتئین میکروبی، و کاهش گاز متان در شرایط درون‌شیشه‌ای را دارد. کلیدواژه‌ها پروتوزوآ عامل تفکیک‌پذیری (PF) فراسنجه های تخمیر گاز متان گلپر
پژوهشگران	یوسف روزبهان (نفر دوم)