عنوان	تغییرات عملکرد علوفه خشک در یونجه همدانی (Medicago sativa) در ارتباط با سطوح مختلف تراکم کاشت و زمان برداشت
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	چین، عملکرد دو ساله، فاصله ردیف، مرحله رسیدگی، وزن بذر
چکیده	مقدمه و اهداف: به منظور ارزیابی اثر تراکم کشت و مرحله برداشت بر تولید علوفه خشک در یونجه، آزمایشی طی دو سال زراعی 1397-1396 و 1398-1397 در دانشگاه بوعلی سینا همدان به اجرا درآمد. مواد و روش‌ها: آزمایش به صورت کرت‌های خرد شده نواری با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. عامل تراکم کاشت در سه سطح و عامل زمان برداشت علوفه در چهار مرحله فنولوژیکی مطالعه شدند. یافته‌ها: نتایج مقایسه میانگین نشان داد که برداشت علوفه در مرحله 10 درصد گلدهی منجر به افزایش معنی‌دار عملکرد علوفه خشک در چین اول و چین دوم و عملکرد علوفه سالیانه در مجوع دو سال گردید. نتایج مقایسه میانگین اثر متقابل تراکم کشت و تاریخ برداشت علوفه در سال اول نشان داد که افزایش فاصله ردیف به 50 و 60 سانتی‌متر و برداشت علوفه در مرحله 10 درصد و 50 درصد گلدهی منجر به افزایش معنی‌دار عملکرد علوفه خشک در چین دوم و عملکرد علوفه سالیانه گردید. در این مطالعه در هر دو سال آزمایش تأخیر در زمان برداشت علوفه منجر به افزایش معنی‌دار ارتفاع بوته گردید. نتیجه‌گیری: برداشت در اوایل دوره گلدهی منجر به افزایش معنی‌دار ارتفاع کانوپی نسبت به برداشت در مرحله اوایل غنچه‌دهی می‌گردد. کاهش تراکم کشت از طریق افزایش فاصله ردیف به 50 و 60 سانتی‌متر و نیز برداشت علوفه در مرحله 50 درصد گلدهی منجر به افزایش معنی‌دار عملکرد علوفه خشک در چین اول گردید. بنابراین کشت با تراکم کمتر و تأخیر در زمان برداشت علوفه تا 50 درصد گلدهی، با هدف افزایش عملکرد علوفه خشک سالیانه توصیه می‌شود.
پژوهشگران	مهدی کاکایی (نفر اول)، حجت اله مظاهری لقب (نفر دوم)، سعیده صلواتی (نفر سوم)