عنوان	بررسی منشأ ساخت و ویژگی‌های بصری و محتوایی نقوش و کتیبه‌ها در کاشی‎های زرین‌فام مدرسه کمالیه شهر یزد
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	مدرسه کمالیه، کاشی زرین‌فام ستاره‌ای، شهر یزد، دوره ایلخانی، اتاقک تدفین.
چکیده	مجموعه کمالیه شهر یزد از مهم‌ترین آثار برجای‌مانده مربوط به نیمه اول قرن هشتم هـ.ق در شهر یزد است که تاکنون در رابطه با اهمیت تاریخی و باستان‌شناختی آن مطالعاتی صورت نگرفته است. طی ساماندهی‌های انجام‌شده در دهه 1350ش. 24 نمونه کاشی سالم و یا شکسته زرین‌فام با نقوش گیاهی، پرنده و کتیبه از نوع ستاره‌ای (کوکبی) به‌دست آمد. با توجه به اینکه در رابطه با این کاشی‌ها هیچ نوع مطالعه‌ای و یا حتی گزارشی منتشر نشده، پژوهش پیشِ رو در نظر دارد تا با استفاده از شواهد تاریخی و معماری موجود به بررسی ویژگی‌های بصری، محتوایی و منشأیابی احتمالی آن‌ها بر اساس مقایسه با نمونه‌های موجود بپردازد. بنابراین سؤالاتی از قبیل؛ 1ـ چه اطلاعاتی از نقوش و کتیبه‌های کاشی‌های زرین‌فام مدرسه کمالیه یزد به‌دست می‌آید؟ 2ـ با توجه به ویژگی‌های بصری نقوش، کاشی‎های شناسایی‎شده تولید کدام‎یک از مراکز ساخت کاشی زرین‎فام هستند؟ اساس مطالعه کنونی را تشکیل می‌دهند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد نقوش گیاهی (سه الگوی نقش با طرح گل نیلوفر با غنچه شاه‌عباسی در اطراف و مرکز کاشی)، پرنده (درنای در حال پرواز با بال‌های گشوده در میان نقوش گیاهی) و کتیبه (آیات قرآنی با مضامین پیروزی، تذکر و رزق و روزی و ادبیات فارسی برگرفته از شاهنامه فردوسی و شمس تبریزی) نمونه‌های طرح‌شده بر روی کاشی‌ها هستند. این انواع با توجه به کارکرد مذهبی ـ عقیدتی ـ تدفینی مجموعه هر یک با هدف خاصی نقش شده‌اند. علاوه بر آن و با توجه به مشابهت بسیار زیاد نمونه‌های مورد مطالعه از نظر الگوهای طرح، نقش و کتیبه، کاشان و در احتمال ضعیف‌تر سلطان‌آباد مرکز عمده ساخت کاشی‌ها بوده‌اند. این مهم با توجه به شاهراه‌ ارتباطی میان ری به کرمان با گذر از کاشان به یزد جهت صدور کاشی‌های زرین‌فام منطقی است.
پژوهشگران	یداله حیدری باباکمال (نفر دوم)، الهه خاکباز الوندیان (نفر سوم)