مشخصات پژوهش

عنوان	آداب نشستن و ایستادن در گردهمآیی های عمومی دربار صفوی
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	صفویان؛ مجلس بهشت‌آیین؛ فرهنگ درباری؛ آداب نشستن و ایستادن؛ کاخ چهلستون اصفهان؛
چکیده	همیت ترتیب نشستن و ایستادن درباریان در یک نشست و معنادار بودن الگوی محل استقرار صاحبمنصبان در یک جلسه از جمله عناصر جاری و ساری در دربارهای ایرانی است که حتی در گزارش های تاریخی پیش از عصر صفوی نیز می‌توان شواهد قابل توجهی برای آن یافت. با این وجود یکی از موضوعاتی که می‌توان برای آن در متون تاریخی عصر صفوی قرائن و شواهد متنی بسیاری یافت، ترتیب نشستن و ایستادن درباریان در گردهمایی‌های عمومی دربار صفوی با نام مجلس بهشت آیین است. این موضوع، مورد اشاره بسیاری از تاریخنویسان عصر صفوی بوده و در نوشته‌های سفرنامه‌نویسان و گزارش سفرای خارجی نیز می‌توان آشکارا این بخش از فرهنگ درباری را شناسایی کرد. چرا که بسیاری از آنها با این ادب درباری روبه‌رو بوده و ملزم به رعایت دقیق آن در نشست‌های درباریان صفوی در حضور شاه بوده‌اند. در این مقاله در گام نخست به اهمیت آداب نشستن و ایستادن در مجالس درباری پرداخته می شود و در گام بعدی تلاش می شود تا بر پایه گزارش‌های تاریخی و شواهد موجود در دستورنامه‌های درباری دوره صفوی الگوی نشستن و ایستادن درباریان در حضور شاه صفوی استخراج شده و در یکی از نقاشی‌های دیواری کاخ چهلستون در اصفهان به آزمون گذاشته شود.
پژوهشگران	علی مشهدی رفیع (نفر اول)