عنوان	بررسی ویژگی‎های معماری سردر خانه های بافت تاریخی شهر یزد
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	سردر معماری مسکونی بافت تاریخی شهر یزد عناصر تزئینی
چکیده	سردر، یکی از اجزای مهم ورودی خانه‌های تاریخی شهر یزد است که بخش عمده‌ای از تزئینات اجراشده را در دل خود جای داده است. این جزء در بالای درب ورودی قرارداشت و یکی از اولین فضاهایی است که مراجعان با آن مواجه می‌شوند. اگرچه دربارۀ معماری مسکونی یزد فعالیت‌های ارزشمندی صورت گرفته؛ اما تاکنون به فضاهای ورودی خانه‌ها توجه چندانی نشده است. این پژوهش سعی‌دارد با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی سردر خانه‌های تاریخی شهر یزد بپردازد. پرسش‌های مطرح‌شده عبارتنداز: 1. از چه مصالحی برای ساخت و تزئین سردرها استفاده شده است؟ 2. چه نقوشی در تزئین سردرها کاربرد داشته است؟ به‌منظور پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها، محلات بافت تاریخی شهر یزد پیمایش‌شده و مستندات میدانی لازم جمع‌آوری و سپس اطلاعات موردنیاز در جداول مخصوص وارد گردید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که آجر مهم‌ترین عنصری است که در ساخت و تزئین سردرها کاربرد داشته است؛ پس از آن، می‌توان به گچ اشاره کرد که هم به‌عنوان ملات و هم عنصر تزئینی کاربرد داشته است. کاشی نیز اگرچه جنبۀ کارکردی داشته، اما جنبۀ تزئینی آن پررنگ‌تر بوده است؛ هم‌چنین، باوجود حضور تزئینات گِلی در سابقۀ معماری شهر یزد، از این عنصر صرفاً به‌عنوان ملات استفاده شده است. از مصالح دیگری هم‌چون: جوش‌کوره آجرپزی، ملات ماسه و سیمان و قلوه‌سنگ نیز در مواردی محدود استفاده شده است. حجم بسیار زیادی از تزئینات را نقوش هندسی تشکیل می‌دهد که عموماً به‌وسیلۀ آجر ایجاد شده‌اند. پس از آن، نقوش گیاهی است که علاوه‌بر آجر از گچ نیز استفاده شده است؛ در مرتبۀ بعدی، نوشتار قرار می‌گیرد که بیشتر از کاشی و گچ و در موارد معدود از سنگ و آجر استفاده کرده‌اند. هم‌چنین می‌توان به ستون‌ها و تزئینات سنتوری اشاره کرد که متأثر از فرهنگ غرب بوده و نمونه‌های اندکی مشاهده می‌شود.
پژوهشگران