مشخصات پژوهش

عنوان	تاثیر ملاتونین بر تنش ناشی از فرار فومسافن روی چغندرقند (Beta vulgaris L.) در شرایط گلخانه
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	بادبردگی، تنش، علف‌کش، هورمون.
چکیده	تنش ناشی از پسمان خاکی و یا فرار فومسافن روی چغندرقند می‌تواند بهره‌وری تولید آنرا کاهش دهد. پژوهش حاضر با هدف مصون‌سازی چغندرقند در برابر تنش ناشی از فرار فومسافن با ملاتونین، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تکرار در بهار 1402 در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا همدان اجرا گردید. عامل اول شامل کاربرد چهار دوز فومسافن (0، 1000/1، 100/1 و 10/1 دوز برچسب شده) در مرحله چهار برگی چغندرقند بود. عامل دوم شامل سه سطح روش کاربرد ملاتونین (عدم کاربرد، پیش تیمار بذر و محلول‌پاشی بوته در مرحله دو برگی با محلول ملاتونین 1 میلی‌مولار) بود. در غیاب فومسافن، محلول‌پاشی بوته با ملاتونین تاثیری بر وزن بوته نداشت ولی پیش تیمار بذر با ملاتونین وزن خشک ریشه را از 46/0 به 56/0 گرم و وزن خشک اندام هوایی را از 21/1 به 36/1 گرم افزایش داد. کاربرد 1000/1 دوز برچسب شده فومسافن موجب گیاه‌سوزی 71 درصدی شد که با پیش تیمار بذر و محلول‌پاشی بوته با ملاتونین به ترتیب به 54 و 42 درصد کاهش پیدا کرد. اگرچه فعالیت آنزیم‌ سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز با افزایش دوز فومسافن به طور پیوسته کاهش یافت، اما در هر سطحی از دوز علف‌کش، ملاتونین سبب افزایش معنی‌دار فعالیت آنها شد و تفاوتی بین روش کاربرد ملاتونین نیز مشاهده نشد. فعالیت آنزیم پراکسیداز با افزایش دوز فومسافن ابتدا یک روند افزایشی و سپس کاهشی نشان داد. در کل، فعالیت آنزیم پراکسیداز در روش محلول‌پاشی بوته با ملاتونین بیشتر از روش پیش تیمار بذر با ملاتونین بود. در هر سطحی از دوز فومسافن، ملاتونین توانست محتوی مآلون‌دی‌آلدئید را در چغندرقند کاهش دهد و تفاوتی بین روش کاربرد ملاتونین نیز مشاهده نشد. براساس نتایج، ملاتونین قادر به کاهش تنش ناشی از فرار فومسافن روی چغندرقند است و می‌تواند بهره-وری تولید آنرا افزایش دهد.
پژوهشگران	اکبر علی وردی (نفر اول)، حامد منصوری (نفر دوم)