مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت دبیران دوره دوم متوسطه در فراخوان‌های پژوهشی
نوع پژوهش	جذب گرنت
کلیدواژه‌ها	فراخوان‌های پژوهشی، مشارکت دبیران، عوامل موثر بر پژوهش دبیران
چکیده	مشارکت فعال معلمان در پژوهش برای بهبود مداوم اقدامات آموزشی بسیار بااهمیت است و آنان را قادر می‌سازد تا با روش‌ها، ابزارها و راهبردهای جدید برای بهبود فرآیند یاددهی-یادگیری دانش‌آموزان آشنا و به‌روز باشند. پژوهش معلم، فرهنگ رشد حرفه‌ای و مشارکت را تقویت می‌کند و برای دانش‌آموزان نیز سودمند است. از این رو، درک عوامل مؤثر بر مشارکت دبیران دوره دوم متوسطه در فراخوان‌های پژوهشی برای بهبود محیط یاددهی-یادگیری مبتنی بر یافته‌های جدید پژوهشی ضروری به نظر می‌رسد. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر مشارکت دبیران دوره دوم متوسطه در فراخوان‌های پژوهشی بود. به‌منظور رسیدن به هدف پژوهش از روش آمیخته با طرح اکتشافی متوالی استفاده شد. در مرحله‌ی اول داده‌های کیفی پژوهش با استفاده از سه روش مطالعه اسناد (18 سند پژوهشی)، یک مصاحبه گروه‌های کانونی (کارشناسان پژوهش، رابطان تحقیقات و اعضای کمیته‌های پژوهشی ادارات تابعه آموزش‌وپرورش در استان همدان) و مصاحبه با معلمان (15 دبیر دوره دوم متوسطه استان همدان) گردآوری و با کمک روش تحلیل مضمون تجزیه‌وتحلیل گشت. به‌منظور تسهیل فرآیند تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار مکس‌کیودا نسخه 2020 استفاده شد. یافته‌های پژوهش در بخش کیفی منجر به استخراج مدل نظری عوامل مؤثر بر مشارکت دبیران دوره دوم متوسطه در فراخوان‌های پژوهشی گردید که دارای 24 مقوله اصلی و 85 زیرمقوله در سه بعد فردی (سوابق تحصیلی-پژوهشی، نگرش منفی، مشکلات مرتبط با شغل، فقدان انگیزه‌های درونی و بیرونی و محدودیت‌های شخصی به‌عنوان عوامل منفی و موضع پژوهشی، انگیزه‌های بیرونی و انگیزه‌های درونی به‌عنوان عوامل مثبت)، محیطی (مشکلات مرتبط با مقالات، توجه کم به پژوهش معلم و کیفیت پایین برگزاری پژوهش معلم به‌عنوان عوامل منفی و حمایت جوامع دانشگاهی از پژوهش معلم و همکاری‌های سازمانی به‌عنوان عوامل مثبت) و سازمانی (سیاست‌های پژوهشی مبهم؛ نبود تناسب بین انتظارات و حمایت‌ها؛ حمایت‌های پژوهشگرپروری ناکافی؛ فقدان سیستم تشویق رضایت‌بخش؛ و خلأ فرهنگ پژوهشی در مدارس به‌عنوان عوامل منفی و «انعطاف بخشی به فرآیندهای پژوهش؛ پلت فرم معلم-پژوهشگر؛ سیاست پژوهشی شفاف؛ تربیت‌معلم-پژوهشگر؛ بافت پژوهشی مدرسه؛ تشویق مادی-غیرمادی به‌عنوان عوامل مثبت) است. در بخش کمی داده‌های موردنیاز به‌منظور آزمودن مدل، با استفاده از پرسشنامه محقق‌ساخته (63 سؤال)، از 485 دبیر متوسطه دوم گردآوری شد و با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی تجزیه‌وتحلیل گردید. یافته‌های پژوهش در بخش کمی آشکار ساخت روابط بین مؤلفه‌های مدل مفهومی عوامل مؤثر بر مشارکت دبیران دوم متوسطه در فراخوان‌های پژوهشی معنادار است و مدل دارای برازش مطلوب است. همین‌طور یافته‌ها در ارتباط با نقش تفاوت‌های جنسیتی در میزان مشارکت دبیران دوره‌ی دوم متوسطه در فراخوان‌های پژوهشی نشان داد با سطح اطمینان 95 % بین مشارکت دبیران براساس جنسیت تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. درنهایت با توجه به یافته‌های مطالعه‌ی حاضر، پیشنهاد شد سازمان آموزش‌وپرورش حمایت‌ها و سیاست‌های لازم برای رسیدگی و بررسی عوامل منفی از نگاه معلمان را دنبال کند تا بتواند از طریق ترغیب مشارکت دبیران دوره دوم متوسطه در فراخوان‌های پژوهشی، کیفیت یاددهی-یادگیری در دبیرستان‌های این استان را افزایش دهد.
پژوهشگران	حسین زنگنه (نفر اول)، زهرا بهرامی (نفر دوم)