|
عنوان
|
ارزیابی شدت نور در مساجد ایرانی و تاثیر آن بر حس معنویت (با طراحی مسجد در همدان)
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
شدت روشنایی،درخشندگی، حس معنویت، مسجد
|
|
چکیده
|
مسجد مکانی مقدس و روحانی با اهمیت فراوان در زندگی مسلمانان است. یکی از عوامل مهم در ایجاد معنویت و تأثیر این فضا بر نمازگزاران، شدت نور است. با توجه به این که بعضی ازنوبت‌های نماز در ساعت‌های تاریک شبانه‌روز و فقدان نور طبیعی برگزار می‌شود استفاده از نور مصنوعی در مسجد ناگزیر است. شدت نور مصنوعی در این فضا می‌تواند نقش مهمی در ایجاد حالت معنوی و ارتباط معنوی نمازگزاران با این مکان ایفا نماید. از این رو، بررسی و ارزیابی دقیق شدت نور مصنوعی و تأثیر آن بر حس معنویت افراد در فضای مسجد مهم است. فقدان ضوابط مشخص برای نورپردازی اماکن مذهبی به منظور ارتقای بُعد معنوی، ضرورت تحقیق در این زمینه را نشان می‌دهد. ابهامات مرتبط با نورپردازی در مکان‌های مذهبی مانند مساجد، ضرورت تدوین اصول و قوانینی برای بررسی میزان نور مورد نیاز در داخل این ساختمان‌ها را روشن می‌کند. فرضیه این تحقیق تأثیر میزان «شدت نور» در فضای داخلی مساجد بر حس معنوی نمازگزاران است. از این رو، این پایان‌نامه سعی دارد با سنجش شدت و درخشندگی نور مصنوعی در مسجد تاثیر آن را بر حس معنویت و خیرگی را مورد تحلیل قرار دهد. نتایج این تحقیق را می‌توان در بهبود طراحی نور مصنوعی مساجد به کار برد. در مرحله اول این پژوهش از مطالعات کتابخانه‌ای در راستای شناخت مبانی نظری موضوع، بررسی پیشینه تحقیق، نظریات مربوط به موضوع و بررسی نمونه های مشابه صورت گرفت. در مرحله بعد، پرسشنامه تدوین شد و روایی و پایایی آن بررسی شد. داده‌های میدانی مورد نیاز در تحقیق با ابزار پرسشنامه که میان ۲۹۲ نفر نمازگزاران مسجد توزیع شد و حسگر نورسنج (لوکس‌متر) گردآوری شد. سپس داده‌ها تحلیل شدند. در این پژوهش روش‌های مختلفی برای تعیین شدت روشنایی بهینه به‌کار گرفته شد و در هر روش، اعداد متفاوتی (اگرچه نزدیک به هم) برای شدت روشنایی بهینه به دست آمد. ازمیان نتایج تحلیل‌های بررسی‌شده، شدت روشنایی ۱۱۲ لوکس نسبت به بقیه مناسب‌تر به‌نظر می‌رسد. نتایج تحقیق همچنین همبستگی ضعیفی را بین «شدت روشنایی سطح کار» و «مقیاس معنویت لحظه‌ای» نشان می‌دهد، به این معنا که حدود ۲۹٪ از تغییرات احساس معنویت توسط شدت روشنایی سطح کار تبیین می‌شود و ۷۱٪ مابقی را سایر پارامترهای فردی یا محیطی تبیین می‌کنند. رابطه معکوس بین این دو متغیر برقرار است. این نتایج در سطح 0.001 معنی‌دار و به جامعه آماری تعمیم‌پذیر است.
|
|
پژوهشگران
|
مجید حیدری دلگرم (استاد راهنما)، محمدامین نوری (دانشجو)، محمد حق شناس (استاد مشاور)
|