|
عنوان
|
بازخوانی کتاب نظام حقوق زن در اسلام در پرتو اسناد بین المللی با تکیه بر اعلامیه جهانی حقوق بشر
|
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
|
کلیدواژه‌ها
|
حقوق زن، اسناد بین المللی، اعلامیه جهانی حقوق بشر
|
|
چکیده
|
چکیده : نهاد خانواده به عنوان مهم ترین نهاد اجتماعی، قدمتی به اندازه ی تاریخ آفرینش نخستین انسان ها دارد. در طول تاریخ، فلاسفه و اندیشمندان در راستای حفظ و حراست از این نهاد مقدس و نقطه ی کانونی آن، یعنی زن، نظرات گوناگونی را بیان نموده اند. لکن در سده های اخیر همگام با انقلاب صنعتی و نهضت های اجتماعی ناشی از آن، تحولات گسترده ای در این حوزه به چشم می خورد. اکثر این تحولات در قالب جنبش هایی متجلی می شوند که غالباً با داعیه ی احقاق حقوق زن وارد میدان شده اند و علی رغم مقاومت قوانین مدنی در حوزه ی خانواده در برابر تغییر، تحولاتی را در این رابطه ایجاد نموده اند. اقداماتی از این نوع به مرزهای داخلی کشور ها محدود نشده و تلاش هایی نیز در سطح جهانی در این حوزه صورت گرفته است. در این خصوص می توان به اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی،کنوانسیون منع کلیه ی اشکال تبعیض علیه زنان و...اشاره نمود. در میان مساعی جمعی جهانیان در راستای استیفای حقوق زن، اعلامیه جهانی حقوق بشر به جهتی اهمیت افزون تری می یابد زیرا مسأله ی تساوی حقوق زن ومرد نخستین بار صریحاً در این سند اعلام شده است. در کشور ما نیز بحث از حقوق زن به عنوان یک مسأله، مورد بحث بسیاری از متفکران، صاحب نظران، سیاستمداران و... بوده است. از میان متفکرین معاصر، علامه مطهری را می توان از افراد صاحب نظر که دارای تأملات جدی و ابداعاتی چند در این حوزه هستند، برشمرد. عمده ی نظرات ایشان در حوزه ی زن و خانواده در کتاب هایی نظیر مسئله حجاب، اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب و از همه مهم تر در کتاب نظام حقوق زن در اسلام انعکاس یافته است که مورد استفاده ی اندیشمندان و دانش پژوهان بسیاری قرار می گیرد. ایشان در آثار خود به ویژه در این کتاب از اصول و مبانی کلامی، انسان شناختی و فقهی بهره برده اند که در شکل گیری دیدگاه های ایشان تاثیر به سزایی داشته است. از جمله اصول و قواعدی که در مبانی کلامی و انسان شناختی ایشان در این کتاب مشاهده می شود، مشترک پنداشتن هویت زن و مرد در کمالات انسانی در عین تفاوت قائل شدن بین آن ها می باشد که در عین نزدیکی به منطق موجود در اعلامیه ی جهانی حقوق بشر تفاوت ظریفی نیز باآن دارد. با توجه به اینکه جمهوری اسلامی در حوزه های گوناگون از جمله در موضوع حقوق مدنی زنان به نقض حقوق بشر متهم می گردد و از سوی دیگر رویکرد جمهوری اسلامی به حقوق زنان همان رویکرد اسلام است و علامه مطهری نیز در کتاب نظام حقوق زن در اسلام به تبیین دیدگاه اسلام در مورد حقوق زنان پرداخته است، این پژوهش در پی آن است که آراء مطروحه در این کتاب را در پرتوی اسناد بین المللی با تکیه بر اعلامیه جهانی حقوق بشر مورد مداقه قرارداده و سازگاری یا عدم سازگاری آن ها را با یکدیگر مورد توجه قرار دهد. در واقع نوشتار حاضر خواهان پاسخ به این پرسش ها است: سوال اصلی: آیا نظرات مطروحه در این کتاب با اسناد فوق الذکر سازگاری دارد؟ سوال فرعی: آیا مبنای موجود در این کتاب و اسناد مزبور، امروزه کماکان می تواند پاسخگوی نیازهای مستحدثه باشد؟
|
|
پژوهشگران
|
بیژن حاجی عزیزی (استاد راهنما)، راضیه صادقی (دانشجو)
|