مشخصات پژوهش

عنوان	تولید و ارزیابی نمک آهن خوراکی ریز‌پوشانی شده با نانولیپوزوم
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	غنی سازی، درون پوشانی، نانولیپوزوم، آب پوشانی لایه نازک، سولفات آهن، کیتوزان، فعالیت ضد میکروبی.
چکیده	امروزه فناوری نانو به عنوان یک فناوری نوظهور در صنایع غذایی، از مراحل تولید ماده غذایی تا بسته‌بندی و تحویل به مصرف‌کنندگان با استقبال زیادی رو به رو شده است. کاربرد نوین فناوری نانو در زمینه غنی‌سازی مواد غذایی در حال پیشرفت است. اخیراً پژوهش‌هایی در زمینه غنی‌سازی مواد غذایی از طریق درون‌پوشانی مواد مغذی مختلف در سامانه‌های لیپوزومی انجام شده است. نانولیپووزم‌ها با هدف حفاظت از ترکیبات فعال محتوی خود و آزادسازی آن‌ها در شرایط مطلوب به عنوان حامل‌های مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. هدف این پژوهش بررسی ویژگی نانولیپوزوم‌های حاوی سولفات آهن و پوشش‌دهی شده با کیتوزان در غلظت-های مختلف لسیتین می‌باشد. نانولیپوزوم‌های حاوی سولفات آهن با پوشش کیتوزان از طریق روش آب‌پوشانی لایه نازک به کمک فراصوت تولید شدند. سولفات آهن با نسبت لستین 1:5، 1:10 و 1:20 درون‌پوشانی گردید. ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی این نانولیپوزم‌های تولیدی از قبیل اندازه ذرات، شاخص پراکندگی ذرات، پتانسیل زتا و میزان کارایی درون‌پوشانی مورد سنجش قرار گرفت. علاوه بر این، ویژگی‌های ضد میکروبی نانولیپوزوم‌های تولیدی با تعیین مقادیر MIC و MBC هر یک از آن‌ها علیه باکتری‌های اشرشیاکلی، استافیلوکوکوس اورئوس، پسودوموناس آئروژینوزا و باسیلوس سرئوس تعیین گردید. همچنین، اثر مقادیر و هر یک از فرمولاسیون‌های نانولیپوزو‌های بر رشد باکتری‌های مذکور در طول موج 600 نانومتر ارزیابی شد. با توجه به نتایج، با افزایش نسبت لسیتین به سولفات آهن و کیتوزان، اندازه ذرات و قدر مطلق پتانسیل زتا و کارایی درون-پوشانی افزایش و توزیع اندازه ذرات کاهش یافت. با افزایش نسبت غلظت لسیتین به سولفات آهن، میزان بازده درون‌پوشانی سولفات آهن در نانولیپوزوم‌ها افزایش معنی‌داری یافت. پتانسیل زتا در صورت بارگذاری سولفات آهن و در ادامه پوشش‌دهی با کیتوزان، افزایش معنی‌داری نشان داد. همچنین تصاویر به دست آمده از دستگاه میکروسکوب الکترونی روبشی، تشکیل نانولیپوزوم‌ها و بارگذاری سولفات آهن درون آن‌ها و دربرگرفتن سطح نانولیپوزوم توسط کیتوزان را تأیید کرد. نتایج نشان داد افزودن کیتوزان به عنوان پوشش در فرمولاسیون نانولیپوزوم‌ها سبب افزایش فعالیت ضد میکروبی آن‌ها گردید. این افزایش به شکل معنی‌داری در باکتری‌های گرم مثبت نسبت به گرم منفی‌ها ارزیابی گردید. همچنین، قدرت ضد میکروبی نانولیپوزوم‌های تولیدی نیز در مقادیر MIC و MBC علیه باکتری‌های اشرشیاکلی، استافیلوکوکوس اورئوس، پسودوموناس آئروژینوزا و باسیلوس سرئوس با افزایش نسبت لسیتین به سولفات آهن و کیتوزان، افزایش معنی‌داری داشت. درون‌پوشانی سولفات آهن در سامانه‌های نانولیپوزومی و سپس پوشش‌دهی با کیتوزان می‌تواند تولید نانولیپوزوم‌های حاوی سولفات آهن با ویژگی ضد میکروبی را افزایش دهد.
پژوهشگران	آریو امامی فر (استاد راهنما)، نرگس شیرنوش (دانشجو)، نفیسه دعوتی (استاد مشاور)