مشخصات پژوهش

صفحه نخست /تأمّلی معرفتشناختی بر ...
عنوان تأمّلی معرفتشناختی بر آیندهپژوهی
نوع پژوهش مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها آینده‌پژوهی؛ اسلام؛ واقع‌گرایی انتقادی؛ عملگرایی
چکیده آینده‌‌پژوهی دانشی فرارشته‌‌ای و نوپدید است که به سرعت در حال کسب مشروعیت و گسترش در عرصه‌‌های نظری و عملی است. بخش-های نظامی و امنیتی همواره از مشتریان اصلی تحلیل‌های اینده‌پژوهانه بوده‌اند. یکی از موانع عمده در راه تعمیم آینده‌‌پژوهی و کسب مشروعیتِ فراگیرِ علمی، چالش‌های معرفت‌‌شناسانه در این حوزه است. این نوشتار ضمن بررسی تطابق آینده‌‌پژوهی با چارچوب رایج در پژوهش‌‌های علوم اجتماعی، مروری بر پارادایم‌‌های فلسفه‌‌ی علم و به ویژه برخی پارادایم‌‌های متقدّم همچون واقع‌‌گرایی انتقادی و عملگرایی دارد؛ در ادامه مقاله می‌‌کوشد در پیِ پارادایم فلسفی مناسبی برای آینده‌‌پژوهان مسلمان باشد که این مسیر، سرانجام به پیشنهادِ خامِ واقع‌گرایی اسلامی (با مذاق حکمت متعالیه و یا واقع‌گرایی علامه طباطبایی) می‌انجامد. به این ترتیب مطالعات آینده‌پژوهانه در حوزه‌های دفاعی می‌تواند از رهگذر ابتنا بر یک چارچوب معرفت شناسانه‌ی مستحکم که در آن حُجیتِ عقل و نقل پذیرفته شده، از دستاوردهای دانشکده های نظامی و حوزه‌های علمیه به صورت همزمان بهره‌مند شوند.
پژوهشگران سعید خزایی (نفر اول)، علیرضا نصر اصفهانی (نفر دوم)، امیر حسین رهبر (نفر سوم)