مشخصات پژوهش

عنوان	اثر کاربرد برخی از ترکیبات تجاری بیولوژیک در ازدیاد سوخ سوسن به روش فلس برداری
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	کنترل بیولوژیک، کمپانیون، بیوهلث، تریکوران‌پی، باسیلوس‌سوبتیلیس‌POE26، پروبیو96، بیونوترینت
چکیده	سوسن ((Lilium spp. از مهم‌ترین و با ارزش‌ترین گیاهان سوخواره در ایران و جهان محسوب می‌شود. فلس‌برداری و کشت سوخک فلسی مهمترین روش تولید تجاری سوخ گیاه سوسن می‌باشد. گیاه سوسن همانند بسیاری از گیاهان سوخواره به برخی از بیماری‌ها حساس است به‌گونه‌ای که هم گل‌های شاخه‌‌بریده و هم سوخ آن با انواع بیماری‌ها مواجه می‌شوند. در بین عوامل متعدد ایجاد کننده بیماری در سوخ سوسن، قارچ‌ها اهمیت ویژه‌ای در بیماری‌زایی دارند. یکی از روش‌های سازگار با محیط زیست جهت کنترل بیماری-های گیاهی به کار بردن عوامل بیولوژیک می‌باشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر کاربرد برخی از ترکیبات بیولوژیک تجاری در ازدیاد سوخ گیاه سوسن به روش فلس برداری انجام شد. این پژوهش به‌صورت دو آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو فاکتور و به صورت مجزا اجرا شد. در هر دو آزمایش، فاکتور اول سطوح مختلف ترکیبات بیولوژیک در هفت سطح شاهد (آب مقطر در آزمایش اول و محلول هوگلند در آزمایش دوم استفاده شد)، کمپانیون، بیوهلث، تریکورانپی، باکتری اندوفیت باسیلوس سوبتیلیس POE26، پروبیو26 و بیونوترینت و فاکتور دوم دوره‌های متفاوت محلول‌دهی در سه سطح تنها یک نوبت در روز اول کشت، هر 15 روز یکبار و هر 30 روز یکبار انجام شد و برای هر تیمار 3 تکرار در نظر گرفته شد. در آزمایش اول اثر تیمارهای آزمایش بر صفات رشدی شامل تعداد سوخک تولید شده به ازای هر فلس، تعداد ریشه اصلی و تعداد ریزفلس در هر سوخک، وزن تر و خشک سوخک، وزن تر ریشه، طول ریشه، قطر سوخک، درصد فلس سوخک‌دار شده، کیفیت فلس مادری، درصد عدم پوسیدگی فلس‌ها و درصد ماده خشک سوخک و نیز صفت قند محلول سوخک فلسی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش اول نشان داد که بیشترین تعداد سوخک تولید شده به ازای هر فلس (06/4 عدد) در تیمار بیوهلث با دوره محلول‌دهی یک نوبت حاصل شد که تفاوت معنی‌داری با برخی از تیمارها نداشت. بیشترین وزن تر سوخک (47/0 گرم) به‌طور یکسان در تیمار باسیلوس سوبتیلیس POE26با دوره محلول‌دهی 15 و 30 روز یکبار و بیشترین وزن خشک سوخک (09/0 گرم) در تیمار باسیلوس سوبتیلیس POE26با دوره محلول‌دهی 30 روز یکبار حاصل شد. در آزمایش دوم اثر تیمار‌های آزمایش بر صفات رشدی شامل وجود یا عدم وجود فلس مادری، تعداد سوخک تولید شده، قطر سوخک یکساله، تعداد ریزفلس سوخک، وزن تر و خشک سوخک، تعداد اندام هوایی به ازای هر فلس، طول اندام هوایی، وزن تر اندام هوایی، طول برگ، مساحت برگ و وزن تر ریشه به ازای هر سوخک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش دوم نشان داد که بیشترین قطر سوخک یکساله در تیمار باسیلوس سوبتیلیس POE26‌با دوره محلول‌دهی 15 و 30 روز یکبار و بیونوترینت با دوره محلول‌دهی 30 روز یکبار، بیشترین وزن تر سوخک در تیمار باسیلوس سوبتیلیسPOE26 و بیشترین وزن خشک سوخک در تیمار بیونوترینت مشاهده شد. نتایج حاصل از بررسی صفت‌های مورد ارزیابی نشان داد که استفاده از ترکیبات کنترل کننده بیولوژیک به ویژه حاوی باسیلوس سوبتیلیس می‌تواند در تولید سوخک یکساله سوسن اثرات مثبتی به همراه داشته باشد.
پژوهشگران	داود عسگری (استاد راهنما)، ساجده حیدری (دانشجو)، جلال سلطانی (استاد مشاور)