عنوان
|
بررسی تطبیقی کیفیات مشدده در حقوق کیفری ایران و افغانستان
|
نوع پژوهش
|
پایان نامه
|
کلیدواژهها
|
تشدید مجازات، تکرار جرم، تعدد جرم، حقوق کیفری، افغانستان و ایران
|
چکیده
|
گاهی شرایط و اوضاع احوال، به گونه ای است که اقتضا می کند در مجازات افراد خاطی با شدت بیشتری برخورد شود. علل تشدید مجازات در نظام های حقوق کیفری از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا تعیین مجازات متناسب با بزه انجام شده سبب رعایت تناسب بین جرم و مجازات می شود و این امر سلامت روانی جامعه را در پی خواهد داشت. تدوین مقرراتی در زمینه کیفیات عام و خاص تشدید کیفر در قانون مجازات اسلامی ایران و قانون جزای افغانستان، یکی از جلوه های بارز سیاست تشدید کیفر در حقوق کیفری به شمار می رود.کیفیات خاص که به صورت پراکنده در مواد مختلفی از قانون مورد اشاره قرار گرفته، عبارت از اسباب و عواملی است که در جرایم خاصی موجب تشدید کیفر می شود. ولی کیفیات عام به جرایم معنی اختصاص نداشته بلکه در هر جرمی که مصداق پیدا کند، موجب تشدید کیفر می گردد و به دو قسم تعدد جرم و تکرار جرم تقسیم می شود. تشدید مجازات اگر با رعایت اصول و اهداف- که بر آن مترتب است- قاعده مند و ضابطه دار به اجرا درآید، می توان آن را یکی از عوامل بازدارنده ارتکاب جرم دانست. هدف اصلی از تشدید مجازات در فقه و حقوق، اصلاح و بازپروری مجرمین است؛ لذا در حقوق کیفری، هدف اساسی از وضع و اجرای کیفر، توجه به تادیب و اصلاح مجرمان است؛ بنابراین مشقت و رنج ناشی از تشدید مجازات هدف غایی نبوده؛ بلکه به نوعی کیفر و اجرای آن مرتبط است؛ مگر اینکه در اثر تکرار و یا ارتکاب جرم، عدم اصلاح و تادیب مرتکب محرز گردد. موضوع تشدید جرم در بسیاری از کشورها از جمله ایران و افغانستان، با نگاه جرمشناسانه که منطبق با حالت خطرناک مجرم میباشد، به کار گرفته شده است.از آنجا که قوانین این دو کشور بر اساس احکام اسلام پایه ریزی شده است؛ لذا با توجه به مصالح و منافع فردی و اجتماعی، مجازات ها در هر یک از دو کشور به دو صورت بر مجرم اعمال می شود: صورت اول، مجازات های ثابت و غیرقابل تغییر که در جرائم خاص، با درجه اهمیت بالا و دارای احکام ویژه بوده و از منابع اسلامی مانند قرآن، سنت، اجماع فقها و عقل سرچشمه می گیرد که از آن، تحت عنوان «حدود و قصاص» یاد می شود و مجازات های غیرثابت و انعطاف پذیر که برای جرائم کم اهمیت تر و یا متاثر از شرایط زمان و مکان و ویژگی های مربوط به جرم اعمال می شود که تحت عنوان «تعزیرات» یاد می شود.در قانون مجازات اسلامی ایران در مواد 131 تا 135 به بحث
|
پژوهشگران
|
علیرضا تقی پور (استاد راهنما)، احمدسلطان مکریت (دانشجو)
|