مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی آلودگی مزارع گندم و جو استان همدان به ویروس کوتولگی گندم
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	تعیین ترادف نوکلئوتیدی، خانواده جمینی ویریده، واکنش زنجیره ای پلیمراز،ویروس کوتولگی گندم
چکیده	چکیده: بیماری کوتولگی گندم، یکی از مهم ترین بیماری های گندم در اروپا، آسیا و آفریقا می باشد و در برخی کشورها باعث به وجودآمدن خسارت های زیادی شده است که عامل آن ویروس کوتولگی گندم (Wheat dwarf virus, WDV) است. ژنوم این ویروس از نوع دی ان ای تک لای حلقوی است و متعلق به جنس Mastrevirus و خانواده Geminiviridae می باشد. ویروس کوتولگی گندم با زنجرک های برگی با رابطه گردشی و غیرتکثیری منتقل می-شود و علائم زردی و کوتولگی ایجاد می کند. بر اساس مطالعات انجام شده این ویروس در اکثر نقاط ایران پراکنش دارد. با توجه به اهمیت و رتبه کشت غلات در استان همدان، شرایط آب و هوایی مساعد، پراکنش ویروس در کشور و فعالیت حشره ناقل، این ویروس شرایط لازم برای گسترش در استان همدان را دارا می باشد. به منظور ردیابی و شناسایی این ویروس، در بهار سال های 1401 و 1402 از مزارع غلات شهرستان های ملایر، تویسرکان، نهاوند، همدان، لالجین، بهار، اسدآباد، فامنین، کبودرآهنگ و رزن نمونه برداری از گیاهان گندم و جو دارای علائم زردی و کوتولگی انجام شد. استخراج دی ان ای کل از نمونه ها با استفاده از بافر CTAB انجام شد. آزمون PCR با استفاده از یک جفت آغازگر به نام WDVchina 1244v و WDVchina 2090c که قطعه ای با اندازه 847 جفت باز از ژنوم (ابتدای قسمت SIR تا بخشی از ناحیه Rep) را تکثیر می کند استفاده شد. بررسی ها مشخص نمود که این ویروس در بعضی از مناطق نمونه برداری شده وجود دارد. سه جدایه از شهرستان های فامنین، کبودرآهنگ و رزن جهت مقایسه مولکولی و تبارزایی، انتخاب و تعیین ترادف شدند. تعیین ترادف در دو تکرار با استفاده از پرایمرهای پیشرو و معکوس انجام شد. مقایسه نوکلئوتیدی این سه جدایه از همدان با سایر جدایه های موجود در بانک ژن انجام شد و دندروگرام حاصل از این مقایسه رسم شد. مقایسه نتایج توالی یابی جدایه های استان همدان با سایر جدایه های ایرانی و غیر ایرانی موجود در بانک ژن مشخص نمود که جدایه های فامنین، کبودرآهنگ و رزن بیشترین میزان تشابه را با دو جدایه از گونه WDV-W شامل جدایه KU877928 و MH477622 به ترتیب با 99 % و 98 % تشابه نشان دادند و با سایر جدایه های گونه WDV-W موجود در بانک ژن بین 96 تا 98 درصد شباهت دارند. شباهت سه جدایه همدان با جدایه های گونه WDV-B موجود در بانک ژن بین 84 تا 86 درصد است. بر اساس نتایج حاصل ا
پژوهشگران	آرزو پاکدل (استاد راهنما)، فاطمه تاجوک (دانشجو)