|
چکیده
|
معدن زغال سنگ آب نیل، در فاصله 56 کیلومتری شمال غرب استان کرمان، بخش چترود دهستان کویرات در جنوب شرقی شهرستان زرند قرار دارد. این معدن در جنوب شرق ناودیس کرمان و یال شرقی ناودیس بیدو قرار دارد. ذخیره زغال سنگ آب نیل بخشی از پهنه زغال سنگ بادامویه در ایران مرکزی بوده که در توالی های شیل و ماسه سنگ زغال دار سازند هجدک شکل گرفته است. هدف از این پژوهش، بررسی اثرات زیست محیطی ناشی از بهره برداری زغال سنگ در معدن آب نیل (شمال غرب کرمان)، با تأکید بر ژئوشیمی فلزات سنگین است. نهشته های زغال سنگی ایران مرکزی در محدوده ی زمانی تریاس پسین تا ژوراسیک میانی تشکیل شده است. بر این مبنا، تعداد 12 نمونه از خاک های منطقه معدنی برای تعیین غلظت فلزات سنگین و رفتار ژئوشیمیایی آنها برداشت شده و توسط روش تجزیه دستگاهی ICP-OES مورد تجزیه قرار گرفته است. عناصر مورد مطالعه در این پژوهش شاملZn, Co, Cr, Ni, Cu, Mn, Fe هستند. همچنین، تعداد 2 مقطع صیقلی از نمونه های زغال سنگ به منظور بررسی اجزای تشکیل دهنده آنها برای انجام آزمایش SEM انتخاب شدند که بر مبنای آن، پیریت های فرامبوئیدال (تمشکی شکل) به عنوان فاز سولفیدی اصلی در نمونه ها شناسایی شد. از طبق نتایج بدست آمده از مطالعات آنالیز ها، مقاطع و محاسبات آماری و مطالعات شاخص آلودگی ها غنی شدگی دو عنصر سنگین کبالت و مس در محدوده مورد مطالعه باعث ایجاد آلودگی شده اند. طبق شاخص های ضریب غنی شدگی و سمیت، غلظت بالای عناصر کبالت و مس موجب بیشترین آلودگی در تمام ایستگاه ها شده است. شاخص زمین انباشت برای فلزات آهن و منگنز کمتر از صفر بدست آمده که نشان دهنده عدم آلودگی منطقه مورد مطالعه به این فلزات است. ضریب غنی شدگی کروم با مقدار 28/2 در حد قابل قبول است. از نظر شاخص خطر اکولوژیکی کبالت با 75/292 در ریسک متوسط و مس با مقدار 79/75 در ریسک آلودگی کم قرار دارد. بر اساس نتایج بدست آمده و ارزیابی شاخص های آلودگی بیانگر اینکه عناصر کبالت و مس دارای بیشترین پتانسیل آلودگی در محدوده مورد مطالعه هستند.
|