مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی انواع کاتالیست هایی که امکان اسـتحصال از مواد معدنی اسـتان خراسان جنوبی را دارد
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	معدن، کاتالیست، صنعت، نفت و پتروشیمی، خودرو
چکیده	کاتالیست ها مواد مهمی هستند که با افزایش سرعت و بویژه انتخابگری در واکنش های شیمیایی باعث ارتقاء ارزش اقتصادی محصولات می شوند. از اینرو کاتالیست کلید تحولات شیمیایی است. اکثر فرایند های شیمیایی صنعتی و تقریباً تمام واکنش های زیستی به کاتالیست نیاز دارند. علاوه بر این، کاتالیست مهمترین فناوری در حفاظت از محیط زیست است. جلوگیری از انتشار گازهای مضر یک مثال شناخته شده از ضرورت مبدل های کاتالیستی برای اتومبیل است. تصور دنیای صنعتی مدرن بدون کاتالیستها غیرممکن است، زیرا بیش از 90 درصد مواد شیمیایی حداقل از یک مرحله کاتالیستی در فرایند تولید عبور می کنند و 20 درصد کل محصولات صنعتی دنیا در زنجیره تولید خود به کاتالیست نیاز دارند. این دسته از مواد نقش بسیار کلیدی در فرآیندهای اصلی واحدهای پتروشیمی و پالایشگاهها دارد به طوری که زنجیره تبدیل محصولات خام و کم ارزش به محصولات با ارزش افزوده، بدون فرآیندهای تبدیلی کاتالیستی امکانپذیر نخواهد بود. کاتالیست های مورد نیاز صنایع پالایشی و پتروشیمی به عنوان کالاهای مصرفی در مجتمع های عملیاتی مختلف، همیشه به عنوان یکی از دغدغه های صاحبان صنایع از جهت تامین کیفیت و قیمت مطلوب، مطرح بوده است. به همین منظور در سال های اخیر شرکت های دانش بنیان متعددی در داخل کشور مدعی توان تولید کاتالیست های مورد نیاز صنعت شده اند. با وجود این همچنان کاتالیست های مورد نیاز مجتمع های پتروشیمی و پالایشگاهی از خارج از کشور وارد می شود. با توجه به وجود مجتمع های متعدد پالایشگاهی و پتروشیمیایی در داخل کشور، چیزی در حدود 700 میلیون دلار ارزش مصرف سالیانه ی کاتالیست در ایران است. که سهم کاتالیست های پتروشیمیایی با توجه به تعدد و تنوع فرایندهای به کارگیری شده، تقریبا 450 میلیون دلار در سال است. مجتمع های پالایشگاهی کشور نیز علی رغم ضریب پیچیدگی پایین و الگوی فراورش نامناسب، 250 میلیون دلار در سال کاتالیست مصرف می نماید. آمار حاکی از آن است که از 700 میلیون دلار ارزش بازار داخلی کاتالیست، تنها 10 درصد آن توسط شرکت های داخلی تأمین می گردد که عمدتا ناشی از عدم دسترسی به فناوری های نوین تولید کاتالیست و بویژه وارداتی بودن مواد اولیه معدنی مورد نیاز است. ذخایر معدنی کشور ودیعه ای الهی است که می بایست با دوراندیشی و برنامه ریزی هماهنگ، مولد و معقول برای بهبود و توسعه اق
پژوهشگران	عبدالرضا رضائی فرد (همکار)