مشخصات پژوهش

عنوان	طبقه بندی، گونه شناسی و گاهنگاری سفال عصر آهن3 محوطه میدان همدان
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	هگمتانه، سفال ماد، محوطه میدان همدان، عصر آهن 3
چکیده	کشف یافتههای دوره ماد و هخامنشی از شهر همدان با توجه انتساب این شهر به پایتختی ماد و استقرار تابستانی شاهان هخامنشی و عدم شناسایی هگمتانه مادی، حائز اهمیت بسیار است. در سال 1396 و در جریان یک عملیات عمرانی در میدان امام خمینی شهر همدان در نزدیکی محوطه هگمتانه، مواد فرهنگی از دوره های مختلف تاریخی شناسایی گردید و کاوش اضطراری به سرپرستی محمد شعبانی در این محل با هدف بررسی وضعیت آثار شناسایی شده، شکل گرفت. لایه های باستانی موجود، علی رغم مخدوش که III شدن بسیار آنها، معرف دوران اسلامی، اوایل اشکانی، سلوکی، هخامنشی و ماد بود. طبقهمستقیما بر روی خاک بکر شکل گرفته بود، با توجه به سفالینه های مکشوفه معرف استقرار عصر آهن3 یا دوره ماد بوده که در دوره هخامنشی نیز تداوم پیدا کرده است. سفالینه های این طبقه که از نظر ساخت به انواع ظریف، معمولی و خشن طبقه بندی می شوند، در قالب زیرگونه های نخودی، نخودی مایل به قهوه ای، خاکستری و ظروف آشپزخانه ای ظاهر می شوند. بیشترین اشکال را کاسه ها و سپس کوزه ها شکل می دهد. در بین فرم های رایج، کاسه هایی با دسته های افقی چسبیده به لبه که شاخصه سفال شکل و کوزه هایی با آبریز شبدری شکل دیده می شوند. سفالینه های S مادی است و نیز کاسه هایی با لبهاین دوره همگونی زیادی با سنت سفالگری محوطه های مادی به ویژه محوطه های ماد غربی از جمله گونسپان پاتپه، تپه یلفان، موش تپه و تپه حاجی خان دارند. در ،I-II نوشیجان، باباجان ،II گودین تپهمواردی ظروفی از قبیل کاسه های با بدنه زاویه دار و زورقی شکل، پیاله های کوچک ساده و کوزه هایی با قابل III لبه مثلثی شکل نیز با محوطه های هخامنشی از جمله پاسارگاد و تخت جمشید و حتی حسنلوو I و باباجان II مقایسه هستند. بر اساس مقایسه داده های سفالی این دوره با محوطه هایی چون گودینمحوطه میدان احتمالا بعد از نیمه قرن هفتم ق.م شروع شده و تا اواخر دوران III استقرار در طبقه ،IIهخامنشی ادامه یافته است.
پژوهشگران	محمد شعبانی (نفر اول)، محمدابراهیم زارعی (نفر دوم)، کاظم ملازاده (نفر سوم)