مشخصات پژوهش

عنوان	راهبردهای تحقق مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی با رویکرد آینده نگاری؛ مورد مطالعه: حوضه کرخه علیا
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	آیندهنگاری، تحلیل پیشرانها، تدوین سناریو، تحلیل بازیگران، حوضه کرخهعلیا
چکیده	این تحقیق بر آن است که با رویکرد آینده نگاری، با تأکید بر مسائل اجتماعی و انسانی، نگاهی نو به مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی داشته باشد. پژوهش حاضر یک تحقیق کاربردی و تک مقطعی است که از تکنیک های آینده نگاری از قبیل تحلیل پیشرانها، سناریونویسی و تحلیل بازیگران برای بررسی هدف، بهره برده است و لذا ازاین حیث، از نوع تحقیقات آیندهگرا و هنجاری است. جامعه آماری تحقیق، کارشناسان دخیل در امر مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی، اعضای هیئت علمی مرتبط در دانشگاه، محققان و نیز کشاورزان در منطقه موردمطالعه بودند. ابتدا از تکنیک معکوس فاصله وزنی با استفاده از آمارهای اخذ شده از 110 حلقه چاه مشاهداتی، وضعیت منابع آب این حوزه مورد بررسی قرار گرفت و نتایج نشان داد که تمام آبخوانهای موجود در طی دو دهه قبل تاکنون، دارای افت مستمر بوده اند. در گام دوم با انجام مصاحبههای نیمه ساختارمند به شناسایی راهکارهای مؤثر بر مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی اقدام شد، نتایج این مرحله با بهکارگیری تحلیل مضمون تحلیل شد و نتایج این قسمت 330 کد باز بود که با حذف موارد مشابه و تکراری، 150 مولفه نهایی شد. در ادامه با استفاده از الگوی تحلیلی STEEP تلخیص شدند و خروجی این مرحله 19 مولفه بود. همچنین در انتهای این مرحله برای اعتبارسنجی راهکارها از تکنیک دلفی فازی استفاده شد. در ادامه برای شناسایی پیشران ها از بین مولفه های مرحله قبل، از تکنیک تحلیل پیشرانها و نرم افزار MAC -MIC استفاده شد. نتیجه این گام شناسایی حوزههایی بود که باید در اولویت برنامهریزی قرار بگیرند. هدف چهارم بر اساس پیشرانهای حاصلشده به تدوین سناریو اقدام شد (هم راستا با افق 1424 سند ملی آمایش سرزمین) که در این مرحله از نرمافزار Scenario Wizard استفاده شد؛ نتیجه این گام، 9 سناریو سازگار و محتمل و 301 سناریو ناسازگار و ضعیف بود. در ادامه با بهکارگیری تکنیک تحلیل بازیگران توسط نرم افزار Mactor اقدام به شناسایی بازیگران مؤثر در راستای پیادهسازی سناریوهای مطلوب در این حوضه شد؛ نتایج این بخش نشان داد که 18 بازیگر در این زمینه مؤثرند. در نهایت بر حسب نتایج تحقیق، 5 راهبرد و 28 راهکار اجرایی و 8 سیاست در راستای مدیریت پایدار منابع آب زیرزمینی تدوین شد. باتوجه به اینکه راهبردها باید در جوامع روستایی پیاده شوند؛ لذا تمام راهبردها و راهکارها مجدد به کشاورز
پژوهشگران	کریم نادری مهدیی (استاد راهنما)، فاطمه سپهوند (دانشجو)، مسعود بیژنی (استاد مشاور)، سعید غلامرضایی (استاد مشاور)