مشخصات پژوهش

عنوان	مطالعه ی تطبیقی روش شناسی مفسّران و محققان معاصر در آیات مربوط به زنان در سوره های نساء و نمل"
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	روش شناسی، مفسّران معاصر، آیات زنان، سوره نمل، سوره نساء.
چکیده	هدف از انجام پژوهش پیش رو«مطالعه ی تطبیقی روش شناسی مفسّران و محقّقان معاصر در آیات مربوط به زنان در سوره های نساء و نمل» می باشد. در قرآن، آیات فراوانی درباره زنان وجود دارد که برخی مفسّران، آن ها را به گونه ای تفسیر نموده اند که هویّت و شخصیّت انسانی زن را زیرسؤال برده اند، گرچه برخی دیگر نیز شخصیت زن را در همان آیات برابر با مردان دانسته اند. اکثر تفاسیر تا پیش از قرن چهاردهم و نیز بسیاری از تفاسیر این قرن در آیات زنان با گرایش های روایی، فقهی، کلامی، ادبی، عرفانی، فلسفی، اشاری و نظایر آن به رشته تحریر درآمده است. در حالی که پژوهش گران و اصلاح گران مسلمان معاصر در نتیجه تلاش های افرادی همچون محمد عبده، رشید رضا، علامه فضل الله، علامه طباطبایی و زنان مفسری چون آمنه ودود، عایشه بنت-الشاطی، بانو امین، بانو گرجی و ...، با نگاه اجتماعی در تفسیر قرآن کریم خصوصاً آیات مربوط به زنان به تفسیر معاصر سمت و سویی تازه بخشیده اند. در این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی به واکاوی این مسئله پرداخته ، سؤال اصلی آن است که کدامیک از گونه های مختلف روش های تفسیری مفسّران در فرایند تفسیر در آیات مربوط به زنان، متناسب با شرایط نوین زنان در عصر حاضر است؟ و فرضیه محقق آن است که تحلیل هرمنوتیکی بیش از سایر روش ها در تبیین عصری مسائل مربوط به زنان تأثیر دارد. نتایج پژوهش نیز نشان داد روش مفسّران و محقّقان معاصر، در تفسیر به روز آیات مربوط به زنان در سوره های نساء و نمل، متفاوت بوده و غالب این تفاسیر از روش های اجتماعی بهره گرفته و کمتر متأثر از احادیث و روش های کلامی، فقهی، فلسفی و عرفانی بوده اند. همچنین جنسیّت مفسّر در تفسیر این آیات مؤثّر بوده گرچه قابل تعمیم نمی باشد. بر اساس این داده ها، رویکرد مفسّران معاصر به مسئله زنان، تا حد زیادی آغاز گفتمانی نوین و پاسخ گویانه در برابری حقوقی و آزادی زنان از نگاه گردیده اسلام است. توجه ویژه ی قرآن به مسائل زنان با بررسی اوضاع و شرایط آنان پس از اسلام از نظر این مفسران غیر قابل انکار است و نشانه های ارج گذاری اسلام به زنان به زبان عصری قابل بازنمایی است.
پژوهشگران	معصومه ریعان (استاد راهنما)، زهرا راجی (دانشجو)، اعظم پویازاده (استاد مشاور)