مشخصات پژوهش

عنوان	تعیین شرایط دمایی، وضعیت سولفیداسیون و سازوکار تشکیل طلا در کانسار چندفلزی آتش انبار (جنوب قزوین)، براساس شواهد کانه زایی، دگرسانی و شیمی کانه ها
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	طلای آزاد، نسبت Co/Ni پیریت، درصد مولی FeS اسفالریت، کمپلکس بی سولفیدی –Au(HS)2، کانسار آتش انبار
چکیده	کانسار چندفلزی آتش انبار با ذخیره احتمالی 2 میلیون تن (شامل مجموعه عناصر فلزات پایه و طلا) و میزان متوسط طلا 13/2 گرم در تن (ppm)، در بخش شمالی کمربند ماگمایی ارومیه-دختر، متعلق به ماگماتیسم آتشفشانی-نفوذی بستان آباد-انارک قرار گرفته است. در این کانسار، رگه های چندفلزی طلادار با ماهیت اپی ژنتیک، درازای تقریبی 5 تا 80 متر، پهنای 5/0 تا 6 متر و عمق حداکثری 45 متر در سنگ میزبان داسیت های پورفیری ائوسن میانی (واحد Eord)، شکل گرفته اند. کانه زایی با بافت و ساخت های رگه-رگچه ای، پوسته ای، قلوه ای شکل، برشی و افشان در سه مرحله پیش از کانه زایی (حضور پیریت های افشان)، کانه زایی اصلی (شامل کالکوپیریت رگه ای (II-A)، رگه کوارتز-سولفید برشی (II-B) و رگه باریت-سولفید (II-C)) و پس از کانه زایی (شامل رگه کربنات تأخیری (III-A) و برون زاد (III-B))، رخ داده است. دگرسانی آرژیلیک (مجموعه کائولینیت-ایلیت±دیکیت) به همراه دگرسانی سیلیسی (مجموعه کوارتز±ژاسپر)، اصلی ترین دگرسانی های منطقه را تشکیل می دهند. در کانسار آتش انبار، طلا به صورت ذرات آزاد (Au0) در میزبان کالکوپیریت و نامرئی (Au+) در ترکیب کانه های اسفالریت و پیریت وجود دارد. همچنین، با توجه به نسبت Co/Ni (گستره 2/1 تا 45)، پیریت های افشان پیش از کانه زایی دارای ماهیت ولکانوژنیک و پیریت های دارای منطقه-بندی، دارای خاستگاه گرمابی هستند. با توجه به تغییرات غلظت Cd (متوسط ppm 4657) و نسبت Zn/Cd (متوسط 6/188) در ترکیب اسفالریت ها، کانه زایی در سامانه گرمابی دما متوسط-بالا (دمای بین 200 تا C° 250)، قرار گرفت. همچنین، براساس محتوای %FeS mol اسفالریت ها (گستره 11/0 تا 0/4) تغییرات LogfS2 درآنها بین 10- تا 14- بدست آمده که منطبق با وضعیت سولفیداسیون بالا تا متوسط برای این کانسار است. با توجه به همراهی پاراژنتیکی طلا با کانه های پیریت و اسفالریت، عدم رخداد کانی های اکسیدی، دمای متوسط سیال کانه ساز، pH نزدیک به خنثی تا اسیدی (وجود دگرسانی آرژیلیک±سریسیت) و اکتیویته بالای گوگرد (logaS2)، کمپلکس های بی سولفیدی –Au(HS)2 در انحلال پذیری طلا و انتقال آن نقش داشته اند. طبق شواهد، افزایش logfO2 محیط موجب کاهش فعالیت S2- و ته نشست طلا در رگه برشی کوارتز-سولفید از طریق ناپایداری کمپلکس های بی سولفیدی طلا شده است.
پژوهشگران	ابراهیم طالع فاضل (نفر اول)، نرگس اعلایی مقتدر (نفر دوم)، عباس اروجی (نفر سوم)