مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی مقابله ای استعاره (استعاره های مربوط به چهار مفهوم احساسی شادی، غم، خشم و ترس) در زبان های فارسی و عربی بر اساس نظریه استعاره مفهومی
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	بررسی مقابله ای، استعاره شناختی، مفاهیم احساسی، استعاره متجانس.
چکیده	در پژوهش حاضر "استعاره شناختی" را که به درک و بیان یک مفهوم انتزاعی بر اساس یک مفهوم فیزیکی تر اطلاق می شود به عنوان ابزاری مؤثر برای تحلیل زبان که یکی از نمودهای ذهن است، بکار می گیریم. اهمیت این تحقیق، از این واقعیت ناشی می شود که امروزه مبحث استعاره های مفهومی در زمینه مطالعات فرهنگی و میان فرهنگی، امکان بررسی شناختیِ فرهنگ ها را فراهم و از چرایی شباهت ها و تفاوت های میان آنها پرده برمی دارد. روش انجام این تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش تحلیل به صورت معناشناسی شناختی است و الگوی بررسیِ مقایسه ای آن، الگوی پیشنهادی کرشفسکی است که شامل چهار مرحله توصیف، مقایسه، مقابله و نتیجه گیری است. مراحل مذکور، در چارچوب نظریه کوچش، مورد بررسی قرار می گیرند. بررسی داده های این پژوهش نشان می دهد که عامل «انتقال» به جهت همجواری جغرافیایی، به ویژه هم کیشی، به علاوه ی عاملِ بنیادینِ «انگیختگی جهان شمول فیزیولوژیک»، اشتراکات شناختی وسیعی را میان سخنگویان این دو زبان در حوزه احساسات شادی، غم، خشم و ترس، موجب شده است. هرچند نباید نقش فرهنگِ مختصِ هر یک از زبان های مذکور را، در ایجاد گونه های متفاوت تجربی و اندیشگانی و ترجیحات شناختی و به تبع آن، استعاره های خاصِ زبانی، نادیده گرفت. داده های فرهنگ بنیاد این پژوهش، عمدتا جزو استعاره های متجانس اند یعنی هر دو زبان از استعاره های مشترک در سطح عام استفاده نموده سپس اطلاعات شناختی فرهنگی خود را به آن افزوده و استعاره های خاص زبانی به وجود آورده اند. مثلا استعاره «خشم کوره است» در فارسی، استعاره عامِ «خشم گرما است» را انتخاب و سپس به جای گرما، کوره را برگزیده و فرد عصبانی را به شیء پرتاب شده از کوره، مانند کرده است و زبان عربی، "جوشیدن شکم" را برجسته دانسته و عبارت "غلی جوفه من الغضب" را ایجاد کرده است؛ یا در رابطه با ترس، استعاره «خوف یجمد الدم فی العروق»، در عربی، استعاره عامِ «ترس سرما است» را انتخاب و سپس به جای سرما، "یخ زدن خون" را برگزیده و این عبارت استعاریِ فرهنگ بنیاد را به وجود آورده است در حالی که در زبان فارسی غالبا تن یا برخی اعضای بیرونی است که یخ می کند. همچنین زبان های مذکور در حوزه های مبدأ پایه ای نظیر "بالا"، برای تصور شادی، مشترک اند، اما این استعاره در زبان فارسی غالبا "آماده شدن برای پرواز است"، مثلا "دارم بال درمی آورم"،
پژوهشگران	صلاح الدین عبدی (استاد راهنما)، سمیه محمدی (دانشجو)، محمد امین صراحی (استاد مشاور)، مرتضی قائمی (استاد مشاور)