|
عنوان
|
بررسی ظرفیت و کوشش مالیاتی در شرایط GDP با نفت و بدون نفت در ایران
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
ظرفیت مالیاتی، کوشش مالیاتی، مدل رگرسیون خطی چندمتغیره
|
|
چکیده
|
کـی از اهـداف کلیـدی نظـام مالیاتـی در اقتصـاد ایـران، رهایـی از درآمدهـای پرنوسـان و غیرقابـل اطمینـان حاصـل از فـروش نفـت خام و تأمیـن مالـی مخـار ج دولـت از طریـق درآمدهـای مالیاتـی اسـت. بـرای تحقـق ایـن هـدف، افزایـش کارایـی نظـام مالیاتـی و افزایـش درآمدهـای مالیاتـی میتوانـد بهعنـوان راهحلـی مناسـب در کاهـش وابسـتگی اقتصـاد کشـور بـه درآمدهـای نفتـی مؤثـر و کارآمـد باشـد. ایـن تحقیـق بـه بررسـی عوامـل مؤثـر بـر کوشـش مالیاتـی در ایـران طـی دورۀ 1357-1395 پرداختـه اسـت. بـرای انجـام تحقیـق از روش اقتصادسـنجی متکـی بـه مـدل رگرسـیون خطـی چندمتغیـره اسـتفاده شـده و بـرای ایـن منظـور، توابـع ظرفیـت مالیاتـی جهـت تعییـن ظرفیـت مالیاتـی و سـپس مقادیـر کوشـش مالیاتـی بـرآورد شـده اسـت. نسـبت درآمـد مالیاتـی بـه تولیـد ناخالـص داخلـی بهعنـوان متغیـر وابسـته و از نسـبت ارزش افـزودۀ بخـش کشـاورزی بـه تولیـد ناخالـص داخلـی، نسـبت ارزش افـزودۀ بخـش خدمـات بـه تولیـد ناخالـص داخلـی، نسـبت ارزش افـزودۀ بخـش صنعـت بـه تولیـد ناخالـص داخلـی، نـر خ تـورم، جمعیـت شـهری و تولیـد ناخالـص داخلـی بـا نفـت و بـدون نفـت بهعنـوان متغیرهـای مسـتقل الگـو اسـتفاده شـده اسـت. دادههـای پژوهـش از سـامانهی اینترنتـی بانـک مرکـزی، مرکـز آمـار ایـران و سـایر سـایتهای سـازمانهای بینالمللـی نظیـر بانـک جهانـی، صنـدوق بینالمللـی پـول و سـازمان ملـل متحـد زیرسـازمانهای مربـوط بـه آن اسـتخراج شـده اسـت. نتایـج تحقیـق نشـاندهندۀ آن اسـت کـه متغیـر سـهم بخـش کشـاورزی از GDP )تولیـد ناخالـص داخلـی( بـا ظرفیـت مالیاتـی و کوشـش مالیاتـی رابطـۀ منفـی دارد؛ دلیـل آن نیـز وجـود معافیـت گسـتردۀ مالیاتـی در ایـن بخـش اسـت. همچنیـن متغیرهـای سـهم بخـش صنعـت و خدمـات از GDP بـا ظرفیـت و کوشـش مالیاتـی رابطـۀ مثبـت دارد.
|
|
پژوهشگران
|
اکبر خدابخشی (نفر اول)، زهرا یارمحمدی کهن (نفر دوم)
|