|
عنوان
|
جامعه در آینۀ زبان؛ بررسی سِیر خشونت، ادب، غم و شادی در جامعۀ فارسی زبان
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
خشونت ادب غم و شادی استعارۀ مفهومی زبان شناسی شناختی
|
|
چکیده
|
زبان پدیده ای اجتماعی است. آنچه در جامعه می گذرد، در زبان منعکس می شود. به همین دلیل، مطالعۀ اجتماعی زبان می تواند واقعیت هایی را در مورد جامعۀ زبانی نشان دهد. اگر جامعه ای خشن، بی ادب یا غمگین باشد، در زبان جلوه گر می شود. با این فرض، مقالۀ حاضر به بررسی سیر سه ویژگی اجتماعی خشونت، ادب، و غم و شادی و بازتاب آن در زبان فارسی در پنج دهۀ گذشته می پردازد. دو پرسش اصلی پژوهش این است: آیا جامعۀ فارسی زبان در پنج دهۀ گذشته خشن تر، بی ادب تر و غمگین تر شده است؟ آیا بین رخدادهای مهم سیاسی و اجتماعی و سیر این تغییرات رابطه ای وجود دارد؟ برای یافتن پاسخ این پرسش ها پیکره ای زبانی از پنج دهۀ گذشته تحلیل شد که شامل فیلم های سینمایی، روزنامه ها، داستان ها، سخنرانی های سیاست مداران و ترانه ها بود. پیکره به پنج دهه تقسیم شد که در هر دهه یک یا چند رخداد مهم سیاسی و اجتماعی در کشور روی داده است: دهۀ پنجاه (انقلاب)، دهۀ شصت (جنگ)، دهۀ هفتاد (سازندگی و اصلاحات)، دهۀ هشتاد (مهرورزی و مسائل انتخابات) و دهۀ نود (اعتدال و تحریم). در این پیکره به دنبال یافتن، تحلیل و تعیین فراوانی ابزار زبانی بوده ایم که ویژگی های مدّ نظر را نشان می دهد؛ مانند استعاره ها، صفات، صورت های خطاب، و دشواژه ها. این مطالعه نشان می دهد که به صورت کلّی جامعۀ فارسی زبان حداقل در دو دهۀ گذشته خشن تر، بی ادب تر و غمگین تر شده است. همچنین ارتباط مشخصی بین رخدادهای اصلی سیاسی-اجتماعی در هر دهه و میزان افزایش یا کاهش ویژگی های مذکور دیده می شود.
|
|
پژوهشگران
|
فریبا صبوری (نفر اول)، محمد راسخ مهند (نفر دوم)، الهام ایزدی (نفر سوم)
|