|
چکیده
|
دشت گل تپه (غرب کبودرآهنگ)، در فاصله ی 42 کیلومتری شمال شرق شهرستان قروه و استان کردستان واقع شده است. هدف این پژوهش بررسی توزیع ژئوشیمیایی فلزات سنگین در خاک های محدوده دشت گل تپه با تکیه بر کلیه فعالیت های معدنکاری است. منطقه مورد بررسی در زون سنندج-سیرجان قرار دارد و واحدهای سنگی شامل: اسلیت، فیلیت، کوارتزیت و آهک-دولومیت های ژوراسیک، واحدهای آهکی میوسن زیرین، مجموعه نفوذی-آتشفشانی نئوژن، سنگ های نیمه عمیق و سنگ های آتشفشانی-پیروکالستیکی نئوژن هستند. در این مطالعه تعداد 29 نمونه از رسوبات چشمه ها، بستر رودخانه ها، مسیر آبراهه ها و خاک زمین های کشاورزی از روستاهای بهارلو، داشکسن، نی بند و جداقیه برداشت و مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین (نظیر عناصر As, Cd, Co, Cu, Mn, Pb, S, Sb, Zn) در نمونه های رسوب و خاک از روش دستگاهی ICP-OES استفاده شد. نتایج بدست آمده از تجزیه نمونه ها نشان داد که بیشترین میزان غلظت عناصر در نمونه های برداشت شده از رسوبات و خاک های محدوده روستای داشکسن بوده است. به منظور بررسی میزان آلودگی خاک و رسوبات به فلزات سنگین، تعداد 9 شاخص آلودگی (شامل فاکتور آلودگی خاک، درجه آلودگی، درجه آلودگی اصلاح شده، شاخص تجمع ژئوشیمیایی، فاکتور غنی شدگی، شاخص بار آلودگی، شاخص ارزیابی پتانسیل خطر اکولوژیکی، شاخص مخاطره زیستی و شاخص سمیت) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی شاخص های آلودگی نشان داد که عناصر آنتیموان، کادمیوم، آرسنیک و سرب در نقاط S04 و S05 (آبراهه های منتهی به رودخانه داشکسن)، S17 (مسیر آبراهه بهارلو)، S07 و S08 (مسیر رودخانه داشکسن)، S24 و S28 (زمین کشاورزی پایین دست معدن داشکسن)، در اغلب شاخص ها بیشترین غلظت و بالاترین میزان آلودگی را دارا هستند. پهنه بندی فلزات سنگین با استفاده از GIS در محدوده معدن انجام شد و نقشه های مربوطه تهیه گردید.
|