عنوان
|
پژوهشی در معانی واژۀ «فرش» در اشعار عطّار، صائب و بیدل
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپشده در مجلات علمی
|
کلیدواژهها
|
عطّار نیشابوری؛ صائب تبریزی؛ بیدل دهلوی؛ فرش؛ عرش؛ سبک هنری؛ سبک عراقی؛ عرفان
|
چکیده
|
این مقاله قصد آن دارد تا بخی از معانی مختلف واژۀ «فرش» را در اشعار «عطّار نیشابوری»، «صائب تبریزی» و «بیدل دهلوی» مورد بررسی قرار دهد و نیز به این پرسش پاسخ دهد که چرا از بین تمام شاعران پس از اسلام در ایران، این سه شاعر از اهمیت بیشتری برای این پژوهش برخوردارند و چگونه زمینه و زمانۀ حیات شان بر نظام شعرسرایی و گزینش واژگان شان (که اینجا منحصراً منظور «فرش» است) تأثیرگذار بوده است. به همین منظور، مقاله در جستار اول تا سوم، گسترۀ معنایی این واژه را در اشعار صائب و بیدل تحلیل می کند و به این نکته می پردازد که دلیل توجه خاص ایشان و معانی موردنظرشان از این واژه چه بوده است و نشان می دهد که واژۀ فرش و شکل های مختلف ترکیبی و فعلی آن، در پهنۀ شعر، به مدد ذوق این دو شاعر برجستۀ سبک پرطمطراق هندی می آمد و واجد معانی متنوع و بدیعی می شد. در جستار چهارم، منحصراً اشعار عطّار نیشابوری از دریچۀ تقابلی که او عامدانه بین دو واژۀ «عرش» و «فرش» قائل می شود و معنای عرفانی ای که از آن مراد می کند، مورد ملاحظه قرار می گیرد. مدخل ورود به بحث، یک درآمد و یک مقدمه است که زمینه را برای ورود به بحث اصلی در چهار جستار مهیا می کند.
|
پژوهشگران
|
داود میرزائی (نفر اول)
|