مشخصات پژوهش

عنوان	طبقه بندی ناتوانی یادگیری خواندن: شناسایی زیرگروه ها بر پایه متغیرهای شناختی حوزه خاص و حوزه عام با استفاده از خوشه بندی مدل مبنا
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	حوزه خاص، حوزه عام، زیرگروه های شناختی، طبقه بندی، ناتوانی یادگیری خواندن
چکیده	مقدمه و هدف: باتوجه به مشکلات طبقه بندی ناتوانی یادگیری خواندن به دلیل ناهمگنی شدید در افراد با ناتوانی یادگیری خواندن و نیز همبودی با سایر اختلال ها به ویژه ناتوانی یادگیری ریاضی، پژوهش حاضر با هدف شناسایی زیرگروه های شناختی ناتوانی یادگیری خواندن بر پایه متغیرهای شناختی حوزه خاص و حوزه عام در نمونه بالینی انجام شد. روش: شرکت کنندگان در این پژوهش، 56 دانش آموز با ناتوانی یادگیری خواندن مشغول به تحصیل در پایه های دوم، سوم، چهارم و پنجم بودند که در مراکز درمان ناتوانی یادگیری آموزش وپرورش به عنوان ناتوان در یادگیری خواندن، در سال تحصیلی 99- 1398 آموزش ویژه دریافت می کردند. شرکت کنندگان در دو جلسه به صورت انفرادی با استفاده از مجموعه ای از آزمون ها و تکالیف شناختی مداد - کاغذی و رایانه ای حوزه خاص و حوزه عام شناختی ارزیابی شدند. داده ها با استفاده از روش خوشه بندی مدل مبنا به عنوان روش جدیدتر خوشه بندی که مزیت اصلی آن تعیین تعداد بهینه خوشه ها بر پایه داده ها است به همراه آزمون های تحلیل واریانس، تحلیل رگرسیون و مربع کای تحلیل شدند. یافته ها: خوشه بندی داده ها به روش مدل - مبنا حاکی از وجود سه خوشه مجزا از دانش آموزان با ناتوانی یادگیری خواندن بود که شامل خوشه های: 1. نقص آگاهی واج شناختی (خواندن کلمات و نا کلمات، زنجیره کلمات، نامیدن تصاویر)، نقص حافظه کاری و جابه جایی توجه؛ 2. نقص آگاهی واج شناختی (درک متن) و کنترل توجه؛ و 3. نقص آگاهی واج شناختی (قافیه، درک کلمه، حذف آوا، نشانه حرف و مقوله)، سرعت پردازش و کارکردهای اجرایی بود. همچنین شاخص های آماری BIC و ICL مدل EVI با سه خوشه را تایید کردند. بحث و نتیجه گیری: این پژوهش گامی برای کاهش مشکلات در طبقه بندی ناتوانی یادگیری خواندن برداشت. یافته ها نشانگر وجود خوشه های گوناگون ناتوانی یادگیری خواندن بوده و نیز دلالت هایی برای در نظر داشتن همبودی، ناهمگنی و گستره متغیرهای شناختی حوزه خاص و عام در طبقه بندی این ناتوانی داشته و زمینه ای برای تشخیص تبیینی و طراحی برنامه های ترمیمی اختصاصی افراد با ناتوانی یادگیری خواندن فراهم ساخت
پژوهشگران	ابوالقاسم یعقوبی (استاد راهنما)، کامبیز کریمی (دانشجو)، رسول کردنوقابی (استاد مشاور)، خسرو رشید (استاد مشاور)