مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی سیر تحولات دادگستری از آغاز انقلاب اسلامی ایران
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	دادگستری، دادگاه، قوه قضائیه، تحولات دادگستری، قوانین دادرسی
چکیده	موضوع پژوهش «بررسی سیر تحولات دادگستری از آغاز دوره انقلاب اسلامی تاکنون در ایران» است که هدف آن، شناخت سیر تحولات دادگستری در دوره انقلاب اسلامی ایران است. روش تحقیق از نوع توصیفی ـ تحلیلی است که به صورت کتابخانه ای گردآوری شده است. ابزار گردآوری اطلاعات فیش نویسی بوده است. دادگستری و نهاد دادرسی در ایران جریانی مداوم و پرفراز و نشیب داشته است و روند تحول آن نسبت مستقیم و گسترده ای با نوع حکومت، دین رایج و وضعیت سیاسی و اجتماعی کشورمان دارد. قوه قضائیه همانند سایر قوا در فاصله سال های 1357-1361 دوره انتقال از نظام سابق به نظام قضائی جدید را پشت سر گذاشت. بعد از سال 1361 نظام قضائی اسلامی از حیث قوانین و تشکیلات تثبیت نسبی شده و با اصلاح قانون اساسی در سال 1368 و تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب در سال 1373 مورد بازنگری و اصلاحات قرار گرفت. نتیجه اینکه از بین بردن ساختار دادگاه ها، ایجاد دادگاههای جدید و ویژه، انحلال دادگستری، چگونگی به کارگیری قوانین شرعی از مهمترین مشکلات دادگستری بوده است و مهمترین علل افزایش آمار پرونده های قضایی، فقدان وجود مراجع پیش از دادگاه، فقدان فرهنگ حل و فصل اختلافات، بی اطلاعی از مسائل حقوقی است. تحولات دادگستری باعث دگرگونی پی در پی و تصویب قوانین متعدد و متعارض خصوصاً در ساختار تشکیلات دادرسی شده است و رؤسای دستگاه قضایی به لحاظ نقش و با توجه به عدیده رئیس دستگاه قضایی و تصمیمات رؤسای قوه قضاییه؛ انحلال دادسراها و اعمال ماده 18 قانون احیاء دادسراها از عوامل اصلی تحولات دادگستری می باشد؛ تحولات قوه قضائیه در دو حوزه بررسی شد؛ حوزه اول تحولاتی است که در نگرش به دانش حقوق و قانون پس از انقلاب اسلامی حاصل شده است و حوزه دوم تحولاتی است که در تشکیلات قضایی حاصل شده است. آخرین تحول در حوزه حقوق جزا، تصویب قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 است از دیگر تحولات قانون مجازات مصوب سال 1392 تعلیق صدور حکم، بحث مراقبت الکترونیکی، بحث آزادی مراقبتی و جایگزین های حبس است. البته طبق اصل160 قانون اساسی اختیارات اندکی که به وزیر دادگستری واگذار شده است از ظرفیت های وزارت دادگستری در نظام حقوقی ایران در حد انتظار بهره گیری نشده است.
پژوهشگران	فردین مرادخانی (استاد راهنما)، حمیداله شهبازی (دانشجو)