مشخصات پژوهش

عنوان	تأثیر اسید هیومیک و کود زیستی بیوفسفات برکارایی زراعی فسفر، عملکرد و برخی خصوصیات زراعی سویا (Glycine max L.) در همدان
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	درصد پروتئین، درصد روغن، سرعت رشد محصول، شاخص برداشت، شاخص سطح برگ، وزن هزار دانه
چکیده	به منظور بررسی اثر مصرف اسید هیومیک و کود زیستی فسفر (بیوفسفات) بر رشد و عملکردهای کمی و کیفی سویا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در بهار و تابستان سال 1399 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان انجام شد. کود فسفر در دو سطح مصرف و عدم مصرف، بیوفسفات در دو سطح مصرف و عدم مصرف و محلول پاشی اسید هیومیک نیز در سه سطح 0، 2 و 4 گرم در لیتر، عامل‎های این آزمایش بودند. نتایج نشان داد که در شرایط عدم مصرف کود فسفر، مصرف توأم اسید هیومیک و بیوفسفات نسبت به مصرف منفرد آن ها، به ترتیب باعث افزایش 18 و 23 درصدی بیشینه ماده خشک گیاه شد. بیشترین شاخص سطح برگ بیشینه گیاه سویا (42/5) از مصرف کود فسفر و مصرف توأم بیوفسفات و چهار گرم در لیتر اسید هیومیک و کمترین مقدار آن (38/3) از عدم مصرف هر سه عامل مورد بررسی به دست آمد. همچنین در شرایط کمبود فسفر خاک و عدم مصرف اسید هیومیک، مصرف بیوفسفات، بیشینه شاخص سطح برگ سویا را 14 درصد افزایش داد. بیشترین سرعت رشد بیشینه محصول (23/18 گرم بر مترمربع در روز) از ترکیب تیماری مصرف کود فسفر با مصرف توأم بیوفسفات و مصرف چهار گرم در لیتر اسید هیومیک به دست آمد که نسبت به تیمار مصرف کود فسفر و عدم مصرف بیوفسفات و اسید هیومیک 9/17 درصد افزایش داشت. در شرایط عدم مصرف کود فسفر، مصرف چهار گرم در لیتر اسید هیومیک در کنار مصرف بیوفسفات سرعت فتوسنتز خالص را 23/27 درصد افزایش دادند؛ در صورتی که این افزایش در شرایط مصرف کود فسفر، 34/19 درصد بود. در شرایط مصرف کود فسفر، برهمکنش بیوفسفات و اسید هیومیک باعث افزایش ارتفاع بوته (16/18 درصد)، عملکرد بیولوژیک (23/20 درصد)، تعداد غلاف در بوته (67/24 درصد) و وزن هزار دانه (77/17درصد) شد. بیشترین عملکرد دانه (32/314 گرم در مترمربع) از مصرف کود فسفر، مصرف چهار گرم در لیتر اسید هیومیک و تلقیح بیوفسفات به دست آمد. براساس نتایج این پژوهش، کاربرد همزمان اسید هیومیک و بیوفسفات توانست تا حد قابل توجهی، کمبود فسفر محلول خاک را جبران نماید. مصرف توأم بیوفسفات و چهار گرم در لیتر اسید هیومیک نسبت به عدم مصرف آن ها، در شرایط مصرف کود فسفر باعث افزایش 11/18 درصدی و در شرایط عدم مصرف کود فسفر باعث افزایش 35/24 درصدی شاخص برداشت سویا شد. بیشترین کارایی زراعی فسفر از تیمار مصر
پژوهشگران	محمدعلی ابوطالبیان (استاد راهنما)، صادق وحدت مسعود (دانشجو)