مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی خصوصیات رشدی ریشه و رابطه آن با تحمل به شوری در ارقام گندم نان تحت شرایط شوری
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	ریشه های اصلی، اثرات اسمزی ،انشعابات ریشه، وزن خشک
چکیده	ه منظور رشد مطلوب گیاه در شرایط شور، رشد سریع و گسترده ریشهها از اهمیت زیادƽ برخوردار بوده و به نظر میرسد این نوع سیستم ریشهاƽ به مقدار بیشترƽ آب قابل دسترس را از خاک جذب نماید. به منظور بررسی سیستم ریشهاƽ و برخی خصوصیات فیزیولوژیک چهار رقم گندم نان (ارگ، افق، تجن و مروارید) متفاوت از لحاظ تحمل به شورƽ و دو رقم گندم دوروم (بهرنگ و شبرنگ)، آزمایشی گلخانهاƽ با دو سطح شورƽ) صفر و 150 میلیمولار) در لولههاƽ پی وƽ سی به اجرا درآمد. تنش شورƽ موجب کاهش وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، طول ریشههاƽ اصلی و مجموع طول ریشهها، تعداد پنجهها و پتاسیم ریشه، اندام هوایی و نسبت پتاسیم به سدیم اندام هوایی گردید و سدیم ریشه و اندام هوایی، دماƽ برگ و مقدار کلروفیل را افزایش داد. شورƽ اثرƽ بر رشد ریشههاƽ اصلی رقم ارگ نداشت و بین این رقم و رقم شبرنگ از این نظر تحت شرایط شورƽ اختلاف معنیدارƽ مشاهده نگردید. اگر چه کاهش رشد ریشههاƽ اصلی در رقم ارگ (5 (%و شبرنگ (32 (%کمتر از بقیه ارقام بود اما مجموع طول ریشهها در این دو رقم بیشترین کاهش را به ترتیب به مقدار 64 و 68 درصد داشت. در ارقام گندم نان طول ریشههاƽ اصلی تحت شرایط شورƽ در ارقام متحمل (ارگ و افق) بیشتر از ارقام حساس (تجن و مروارید) بود. در بین ارقام گندم نان مجموع طول ریشه در رقم افق در پاسخ به تنش شورƽ بیشتر از سه رقم دیگر بود و رقم ارگ بیشترین کاهش (64 (%را نشان داد اما مقدار اندازهگیرƽ شده این صفت در هر چهار رقم گندم نان تحت تنش شورƽ برابر بود. اثرات زیانبار شورƽ بر وزن خشک اندام هوایی در ارقام متحمل ارگ و افق (16 (%و حساس تجن و مروارید (18 (%تقریبا مشابه بود. هر چند در شرایط شورƽ دماƽ برگ و مقدار کلروفیل ارقام هگزاپلوئید گندم تفاوت معنیدارƽ از خود نشان نداد، اما تغییرات آنها تحت این شرایط نسبت به شاهد 6 متفاوت بود. کاهش رشد ریشه در ارقام مختلف به دلیل اثرات اسمزƽ محلول اطراف ریشهها بود و مجموع طول ریشهها در ارقام گندم نان بیشتر از ارقام دوروم بود. نتایج نشان داد تحمل اسمزƽ ممکن است در ارقام گندم نان و دوروم مشابه باشد و خصوصیات ریشه میتواند به عنوان یکی از شاخصهاƽ مطلوب جهت بهبود تحمل به تنشهاƽ اسمزƽ مورد نظر قرار گیرد. مقایسه پاسخ- هاƽ رشدƽ ریشه و اندام هوایی به تنش شورƽ مشخص نمود که در شرایط شورƽ تنظیم جذب آب و عناصر غذایی توسط ری
پژوهشگران	امید بهمنی (همکار)، وحید اطلسی پاک (همکار)