مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی واکنشهای فیزیولوژیک و رشدی ریشه چهار رقم گندم نان (.L aestivum Triticum (به تنش شوری
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	: سامانه ریشه ای، اثرات اسمزی، دمای برگ، تحمل شوری
چکیده	داشتن سامانههای ریشهای توسعه یافته در خاکهای شور به بهبود جذب آب و عناصر غذایی توسط گیاه کمک کرده و مـ یتوانـد قابلیـ ت تولید گیاه را افزایش دهد. بهمنظور بررسی ویژگیهای سامانه ریشهای چهار رقم گندم نان متفاوت از لحاظ تحمل به شـور ی (ارگ، افـق، تجن و مروارید)، آزمایشی گلخانهای با دو سطح شوری (صفر و 150 میلیمولار کلرید سدیم) در لولههای پی وی سی انجام شد. شـور ی طول ریشههای اصلی، مجموع طول ریشه، وزن خشک اندام هوایی و ریشه، پتاسیم و نسبت پتاسیم به سدیم اندام هـوا یی را کـاهش داد و موجب افزایش سدیم اندام هوایی، دمای برگ و مقدار کلروفیل در مقایسه با شاهد شد. طول ریشههای اصلی تحت شرایط شوری در ارقام متحمل (ارگ و افق) بیشتر از ارقام حساس بود. مجموع طول ریشه در رقم افق در پاسخ به تنش شوری بیشتر از بقیه ارقام بود و رقم ارگ بیشترین کاهش (64 (%را نشان داد اما مقدار اندازهگیری شده این صفت در همه ارقام تحت تنش شوری برابر بود. اثرات زیانبار شوری بـر وزن خشک اندام هوایی در ارقام متحمل (16 (%و حساس (18 (%تقریباً مشابه بود. هر چند در شرایط شوری دمای برگ و مقدار کلروفیـ ل ارقام تفاوت معنیداری از خود نشان ندادند، اما تغییرات آنها تحت این شرایط نسبت به شاهد متفاوت بود. نتـا یج نشـان داد کـه در ا یـ ن آزمایش کاهش رشد اولیه ریشهها بیشتر بهدلیل اثرات اسمزی املاح در اطراف ریشهها بوده و در ارقام متحمل و حساس تقریباً مشابه است. بنابراین با توجه به اثرات تنش شوری بر ویژگیهای سامانه ریشهای و پاسخهای رشدی ریشه به شوری، میتـوان از آن بـه عنـوان مـلاک مناسبی در انتخاب بهمنظور تحمل به شوری بهرهگیری کرد. مقایسه پاسخهای رشدی ریشه و اندام هوایی به تنش شوری نشـان داد کـه درشرایط شوری تنظیم جذب آب و عناصر غذایی توسط ریشهها میتواند از اهمیت بیشتری نسبت بـه تنظـ یم هـدا یت روزنـه ای در تحمـل صدمات ناشی از شوری برخوردار باشد.
پژوهشگران	وحید اطلسی پاک (نفر اول)، امید بهمنی (نفر دوم)