|
عنوان
|
رابطه مساحت مزارع گندم آبی حوزه مرکزی شهرستان اراک با تنوع، غالبیت و تشابه گونه ای علف های هرز
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
تراکم بوته، فراوانی، شاخص تنوع شانون-وینر، شاخص غالبیت، غنای گونه ای، یکنواختی
|
|
چکیده
|
با شناخت تنوع و غالبیت گونه ای که متأثر از تغییر مدیریت زراعی و کنترل علف های هرز است، می توان این گیاهان را به-صورت کارآمدتری مدیریت کرد. تنوع گونه ای علف های هرز مزارع گندم آبی حوزه مرکزی شهرستان اراک، در دامنه مساحت کمتر از 1، 1 تا 2، 2 تا 4، 4 تا 8 و بیش از 8 هکتار، در سال 1398 بررسی شد. درمجموع 74 گونه هرز از 25 خانواده شناسایی شد که 61 گونه از آن ها دولپه و 13 گونه تک لپه بودند. 38/78 درصد را یک ساله ها، 62/21 درصد را چند ساله ها، 95/95 درصد را سه کربنه ها و 05/4 درصد را چهار کربنه ها تشکیل می دادند. خانواده های شب بو و کاسنی دارای بیشترین تنوع گونه ای دو لپه و خانواده گندمیان متنوع ترین خانواده تک لپه بود. ده گونه هرز غالب بر اساس شاخص غالبیت عبارت بودند از خاکشیر شیرین (Descurainia sophia)، پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis)، دم روباهی (Alopecurus myosuroides)، کنگروحشی (Cirsium arvense)، گل گندم (Centaurea depressa)، علف هفت بند (Polygonum aviculare)، شیرپنیر (Galium tricornutum)، کله گنجشکی (syriacum Eeuclidium)، ناخنک (Goldbachia laevigata) و قندیل (Hypecum pendulum). اندازه مزارع با شاخص های شانون – وینر و یکنواختی پایلو، رابطه معکوس و معنی داری نشان داد، بیشترین مقدار شاخص های مذکور در مزارع با مساحت زیر یک هکتار به ترتیب به میزان 58/2 و 84/0 و کمترین مقدار در مزارع بالای هشت هکتار به ترتیب به مقدار 48/1 و 61/0 به دست آمد. رابطه وسعت مزارع با شاخص غالبیت سیمپسون، مستقیم و معنی دار بود، این شاخص به ترتیب در مزارع زیر یک هکتار و بالای هشت هکتار معادل 1/0 و 33/0 بود. به طورکلی نتایج این پژوهش نشان داد که تعداد معدودی از گونه های هرز این حوزه در بیشتر مزارع از پراکنش مناسبی برخوردار بوده و تراکم، فراوانی، یکنواختی و شاخص غالبیت بالایی دارند و درصورتی که روش های معمول مدیریت مزارع ادامه یابد، احتمال کاهش تنوع گونه ای و غالب شدن علف های هرز مشکل ساز بیشتر می شود.
|
|
پژوهشگران
|
گودرز احمدوند (نفر اول)، جواد غلامی (نفر دوم)، اکبر علی وردی (نفر سوم)، سیدسعید موسوی (نفر چهارم)
|