|
چکیده
|
در زبان آمُره ای نشانه تصریفی تأنیث a/iya می باشد. این نشانه ها براساس ختم شدن واژه به همخوان و واکه تعیین می شود. در واژه های منتهی به همخوان، پسوند a و در واژه های منتهی به واکه پسوند iya ظاهر می شود. در این زبان صفات، ضمایر، افعال و نشانه نکرگی از نظر جنس با هسته گروه اسمی مطابقه می نمایند. نشانه حاصل از مطابقه در اجزاء پیرو به نسبت نشانه تصریفی تأنیث اسامی بسیار قابل اعتمادتر و با قاعده مندی بیشتری قابل مشاهده می باشند. درواقع در این مطالعه برای تشخیص جنسیت اسامی از روش مطابقه بهره گرفته شد. چراکه نشانه های تصریفی حاصل از مطابقه در اجزای پیرو راحت تر و مطمعن تر به نسبت این نشانه ها در اسامی قابل تشخیص و تمیز دادن هستند. گویشوران با اطمینان بیشتری جنس اجزای پیرو را به نسبت جنس اسم تفکیک و متمایز می نمایند. ضمایر اشاره سوم شخص مفرد با توجه به جنس اسم مورد نظر دارای دو جنس مذکر و مؤنث می باشند. ضمایر در حالت جمع به جنس خنثی هستند. نشانه نکرگی اسامی نیز براساس جنس آنها متمایز می شود. مطابقه جنس دستوری در ضمیر و نشانه نکرگی تنها در اسامی منتسب به انسان ها صادق می باشد. درحالیکه مطابقه جنس صفت و فعل در انسان، جاندار و اشیاء بی جان قابل مشاهده است. جنس صفت براساس هسته گروه اسمی مشخص می گردد. این مطابقه حتی در حالت جمع اسم هسته گروه اسمی نیز همانند حالت مفرد دیده می شود. افعال ماضی لازم در صیغه سوم شخص مفرد با فاعل از نظر جنس مطابقه دارند. ناگفته نماند به دلیل افزوده شدن نشانه شخص و شمار به اسم قبل از فعل در این زبان در محاورات عامیانه، و در مشاهده فرم ساده سوم شخص در همه صیغگان، پس شاهد مطابقه واقعی با همه اشخاص هستیم. همچنین افعال متعدی ماضی نیز با مفعول از نظر جنس مطابقه دارند. این مطابقه نیز در همه صیغگان قابل مشاهده است، چراکه شناسه به اسم قبل فعل افزوده می شود و فعل همیشه در حالت ساده سوم شخص باقی می ماند و از نظر جنس با فاعل و یا مفعول مطابقه می نماید.
|