مشخصات پژوهش

صفحه نخست /ادوار دگردیسی مورفولوژیک ...
عنوان ادوار دگردیسی مورفولوژیک گسترش شهر اسلامی در اقلیم سرد ایران (نمونه مطالعاتی: شهر همدان)
نوع پژوهش مقاله ارائه شده کنفرانسی
کلیدواژه‌ها شکل شهر، فرم شهر، ویژگیهای اقلیمی، شهرهای اسلامی، شهر همدان.
چکیده شکل و فرم شهرها بیان گر تغییرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهرها در طول زمان است. عوامل مختلف هر یک به نحوی اثر خود را بر ساختارهای فیزیکی شهرها بر جای نهاده و فرم شهرها در طول دوران، خود را با این تغییرات سازگار نموده اند. بررسی شکل و فرم شهرها امکان شناخت نحوه اثر متقابل این عوامل را فراهم میآورد تا برنامه ریزی و طراحی شهرها منطبق با پویایی فرایندهای حاکم بر آن ها و شرایط خاصشان انجام پذیرد و نه بر خلاف نیروهای موثر در تعیین ساختار فیزیکی شهر. در این راستا، شهر همدان که اقلیم سرد داشته و از قدیمیترین شهرهای اسلامی خطه غرب کشور محسوب میگردد، به لحاظ خصوصیات شکل و فرم در دوران پیش از معاصر (عصر قاجار) و معاصر مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی با استفاده از مطالعات اسنادی و میدانی و نیز مصاحبه با ساکنان شهر انجام شده و نتایج حاکی از آن است که عوامل متعددی شامل ویژگیهای بستر جغرافیایی، اقلیمی، اقتصادی، امنیت و دفاع، مالکیت و منابع موجود در دوران پیش از معاصر بر کالبد شهر تاثیر بسزایی داشته اند، حال آن که در دوران معاصر، بیش از هر چیز تحمیل الگوی شطرنجی و شعاعی، محدودیتهای جغرافیایی و پیشنهادات طرحهای توسعه شهری و نیز عواملی نظیر پیشرفتهای تکنولوژیک و تحولات اقتصادی بر شکل و فرم کنونی شهر موثر بوده اند. به علاوه مقایسه تطبیقی شهر از لحاظ خصوصیات شکلی و فرمی بیان گر آن است که در توسعه های اخیر ویژگیهای اقلیمی تاثیر کمتری نسبت به پیش از معاصر داشته است.
پژوهشگران هادی رضایی راد (نفر اول)، صادق رضایی موید (نفر دوم)