|
چکیده
|
شیمی تجزیه مدرن با استفاده از روش های دستگاهی موجود و توسعه یا کاربرد روش ها و دستگاه های جدید آشکارسازی، شناسایی و اندازه گیری ترکیب شیمیایی مواد ناشناخته را ممکن می سازد. این یک علم کمّی است ، به این معنی که نتیجه موردنظر تقریباً همیشه عددی است. مثلا با اندازه گیری درمی یابیم که 55 میکروگرم جیوه در یک نمونه آب یا 20 میلی مولار گلوکز در یک نمونه خون وجود دارد. نتایج کمّی با استفاده از پاسخ به دست آمده از دستگاه ها غلظت ماده شیمیایی را در یک نمونه از یک پاسخ قابل مشاهده تعیین کنیم. همیشه به دلیل نوفه دستگاه، در طول زمان نوعی تغییر در پاسخ وجود دارد. همچنین برای دستیابی به داده های کمّی معنی دار، باید پاسخ را به عنوان تابعی از غلظت آنالیز معیاربندی کنیم. در نتیجه، به دلیل وجود خطا، همواره مقدار اندازه گیری شده از مقدار واقعی انحراف دارد. بنابراین یکی از کاربردهای آمار در شیمی تجزیه ارائه تخمینی از مقدار خطای احتمالی و به عبارتی دیگر ، میزان نایقینی مرتبط با اندازه گیری است. ناگفته نماند که نایقینی منحصر به روش های مدرن نیست و در روش های کلاسیک نیز وجود دارد. تحلیل داده ها با رگرسیون، تشخیص داده های پرت، داوری درخصوص دقت و صحت روش ها، مقایسه مقادیربه دست آمده با همدیگر یا با مقادیر مرجع، چگونگی پایش فرآیندها، بررسی نوع اثر متغیرها بر همدیگر و مدل سازی از دیگر کاربرد های علم آمار در شیمی تجزیه می باشد. بنابر این ضرورت آشنایی با علم آمار و کاربردهای آن درشیمی تجزیه بر کسی پوشیده نیست. خوشبختانه در آخرین تجدید نظر صورت گرفته در برنامه دوره کارشناسی شیمی درس کاربرد آمار در شیمی تجزیه به منظور آشنایی دانشجویان با این مبحث گنجانده شده است. به منظور رفع نیاز دانشجویان این درس و همچنین سایر علاقمندان کتاب حاضر بر اساس سرفصل مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تنظیم و نگارش شده است. کتاب شامل هفت فصل است. در فصل اول به تعریف واژه ها و مفاهیم پایه، ضرورت کاربرد آمار در شیمی تجزیه پرداخته شده است. در فصل دوم به روش های پرکاربرد توزیع داده ها شامل توزیع نرمال، توزیع لگاریتمی نرمال، توزیع دارای چولگی و همچنین پراکندگی داده ها و نمودارهای کنترل پرداخته شده است. آزمون های معنی داری در فصل سوم مورد بحث قرار گرفته اند. فصل چهارم تحلیل واریانس دوطرفه و برهم کنش متغیرها را شامل می شود. فص
|