مشخصات پژوهش

عنوان	ژئواکونومی و نظم منطقه ای (مطالعه موردی خاورمیانه، شرق آسیا و نوردیک)
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	ژئواکونومی، ژئوپلیتیک، همگرایی، واگرایی، خاورمیانه، شرق آسیا، نوردیک
چکیده	در دو سده گذشته به واسطه تفوق حوزه ژئوپلیتیک، مسائل ژئواکونومیک نیز، متأثر از آن و به عنوان یکی از زیرشاخه های آن شناخته شده است و خصوصاً در ایران و توسط جغرافی دانان سیاسی، به عنوان یکی از زیرسیستم های سیاست جغرافیایی قلمداد شده است، این در حالی است که ژئواکونومی یکی از حوزه های مجزا با ژئوپلیتیک محسوب می شود و در مفاهیم و روش شناسی دو مسیر متفاوت از یک دیگر را طی می کنند. این موضوع وقتی با ملاحظات مربوط به نظم منطقه ای نیز مرتبط می شود، با آسیب پذیری ژئوپلیتیک و ناتوانی آن در تحلیل بسیاری از موقعیت های همگرایانه و واگرایانه همراه می شود. به نحوی که بسیاری از کسانی که در بستر ژئواکونومی به مطالعات و تحقیقاتی دست زده اند، معتقدند که نظم ژئواکونومیک با نظم ژئوپلیتیک متفاوت است (اگر متباین نباشد). این موضوع را می توان با مطالعه مقایسه ای بین سه منطقه «خاورمیانه»، «جنوب شرق آسیا» و «نوردیک»، مشاهده کرد. سوالی که در این جا مطرح است این است چگونه ژئواکونومی وضعیت اخیر نظم منطقه ای در سه حوزه منطقه ای خاورمیانه، شرق آسیا و حوزه نوردیک را صورت بندی می کند؟ این مقاله ضمن بررسی ابعاد مفهومی و نظری، به سراغ بررسی جایگاه ژئواکونومی بعد از فروپاشی نظم دوقطبی خواهد رفت و مؤلفه های تعیین کننده و تأثیرگذار ژئواکونومی را در شکل دهی به نظم منطقه ای از نظر دو اندیشمند روابط بین الملل یعنی «کانتوری» و «اشپیگل»، بررسی خواهد کرد و تأثیر تعیین کننده اقتصاد بر شکل دهی به امنیت و تغییر پارادایمی از ژئوپلیتیک به ژئواکونومی را در قوام و دوام نظم منطقه ای در سه منطقه خاورمیانه، شرق آسیا و نوردیک واکاوی می کند.
پژوهشگران	رضا رحمتی (نفر اول)