|
عنوان
|
شناسایی ترکیبات سازنده اسانس گیاه مرزه تابستانی (Satureja hortensis L.) و تعیین خواص آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی آن
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
مرزه تابستانی، اسانس، کارواکرول، فعالیت ضدمیکروبی، فعالیت آنتی اکسیدانی
|
|
چکیده
|
زمینه و هدف: ﻣﺮزه تابستانی (Satureja hortensis L.) گیاهی ﻣﻌﻄﺮ از ﺧﺎﻧﻮاده ﻧﻌﻨﺎعیان است ﮐﻪ اﺳﺎﻧﺲ آن ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﯽ در صنایع غذایی و دارویی استفاده میشود. برای اسانس مرزه اثرات آنتیاکسیدانی، ضد التهابی و ضد درد معرفی شده است. هدف اصلی تحقیق حاضر شناسایی اجزای اسانس سرشاخههای گلدار مرزه تابستانی و بررسی خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدمیکروبی آن روی تعدادی از میکروارگانیسمها شامل باکتریهای گرم منفی، گرم مثبت، قارچهای رشتهای و مخمر بود. روش کار: در این مطالعه تجربی، استخراج اسانس از سرشاخههای گلدار مرزه تابستانی رشد یافته در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشگاه بوعلی سینا با استفاده از کلونجر به روش تقطیر با آب انجام شد. جداسازی و شناسایی ترکیبهای متشکله اسانس با استفاده از دستگاههای کروماتوگرافی گازی و گاز کروماتوگراف متصل شده به طیفسنج جرمی صورت گرفت. ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آنتیاکسیدانی این اسانس ﺑﺎ آزﻣﻮن ﻣﻬﺎر رادیﮑﺎلﻫﺎی آزاد دی ﻓﻨﯿﻞ ﭘﯿﮑﺮیﻞ ﻫﯿﺪرازیﻞ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺎ آﻧﺘﯽاﮐﺴﯿﺪان ﺳﻨﺘﺰی ﺑﻮﺗﯿﻞ ﻫﯿﺪروﮐﺴﯽ ﺗﻮﻟﻮﺋﻦ (BHT) مقایسه شد. خواص ضدمیکروبی این اسانس نیز به روش انتشار در آگار (دیسک دیفیوژن) و رقیق سازی در چاهک (میکروبراث دایلوشن) بررسی شد. یافته ها: مهمترین ترکیبات موجود در اسانس مرزه تابستانی کارواکرول (10/42%)، تیمول (74/19%) و پارا-سیمن (19/8%) بودند. میزان IC50 اسانس این گیاه 15/0±63/10 میکروگرم بر میلیلیتر تعیین شد، در حالی که این پارامتر برای BHT 09/0±45/9 میکروگرم بر میلیلیتر بود. زیسنجی اسانس مرزه تابستانی نشان داد که این گیاه دارای اثر ضد میکروبی قابل توجهی میباشد و اثر ضد قارچی آن به مراتب قویتر از اثر ضدباکتریایی آن بود. متوسط قطر هاله عدم رشد در روش انتشار در آگار برای باکتریهای گرم مثبت در غلظت 15 میکرولیتر 57/0±05/31 میلیمتر، باکتریهای گرم منفی 40/0±68/21 میلیمتر و برای مخمر و قارچها 33/0±76/42 میلیمتر حاصل شد. حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی اسانس مرزه تابستانی برای کلیه میکروارگانیسمها در محدوده 5/0 تا 16 میکرولیتر بر میلیلیتر بود. نتیجه گیری: بر اساس یافتههای این تحقیق اثر ضدمیکروبی اسانس مرزه تابستانی بر مخمر و قارچها، باکتریهای گرم مثبت (استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمایدیس) و باکتریهای گرم منفی (شیگلا فلکسنری، سراشیا مارسنس،
|
|
پژوهشگران
|
زهرا ایزدی (نفر اول)، مجید آقا علیخانی (نفر دوم)، ناصر میرازی (نفر سوم)
|