مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی میزان شیوع رفتارهای پرخطر در نوجوانان ایران و شناسایی عوامل فردی و محیطی موثر بر آن
نوع پژوهش	طرح پژوهشی خاتمه یافته
کلیدواژه‌ها	رفنارهای پرخطر، سوء مصرف مواد، خشونت، رفتار جنسی، نوجوانان
چکیده	مقدمه: رشد سریع جسمانی در دوره نوجوانی که البته با رشد شناختی و اجتماعی مناسب همراه نیست و نیز بالاتربودن ویژگی هایی همانند ریسک پذیری و هیجان خواهی در این دوره نسبت به دوره های دیگر عمر، می تواند زمینه های درگیرشدن نوجوانان در رفتارهای پُرخطر گوناگون را فراهم نماید. به دلیل ضرورت شناخت میزان شیوع این رفتارها در نوجوانان کشور و نیز شناسایی عوامل موثر بر آنها جهت برنامه ریزی، این پژوهش با هدف همه گیرشناسی و سبب شناسی رفتارهای پُرخطر در میان نوجوان دختر و پسر 15 تا 25 ساله انجام شد. روش: روش تحقیق حاضر، پیمایش بوده که با استفاده از پرسشنامه ساخته رشید(1391) که با اقتباس از نمونه آمریکایی ساخته شده است، در میان 1800 تن از نوجوانان دختر و پسر شش شهر تهران، ساری (مازندران)، مشهد (خراسان)، اصفهان، همدان، و اهواز (خوزستان) در سال 1397 انجام شد، که پس از حذف پرسشنامه های مخدوش، سرانجام 1763 پرسشنامه مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: مصرف قلیان با 00/42 درصد، مصرف سیگار با 1/35 درصد، داشتن رابطه جنسی به میل خود با 6/24 درصد، دعوا و کتک کاری با 1/24 درصد، مصرف الکل با 9/20 درصد، برنامه ریزی برای خودکشی 3/13 درصد، داشتن رابطه جنسی اجباری با 8/10 درصد، داشتن چاقو و پنجه بوکس با 9/9 درصد، تجربه مصرف سایر مواد 5/4 درصد، اقدام به خودکشی 8/3 درصد، تجربه مصرف حشیش و تریاک 4/3 درصد، تجربه مصرف متادون 6/2 درصد، تجربه مصرف قرص اکس 3/2 درصد، تجربه مصرف کراک 8/1 درصد، تجربه مصرف کوکائین 7/1 درصد، تجربه مصرف کریستال 5/1 درصد، و تجربه مصرف هروئین 9/0 درصد. از بین عوامل مختلف، محیط زندگی بیشترین همبستگی (29/0) را با رفتارهای پرخطر دارد. دیگر عاملهای دارای همبستگی معنادار با رفتارهای پرخطر ضداجتماعی بودن 24/0، هیجان خواهی 23/0، فشار دوستان 21/0، باورهای مذهبی 17/0-، فشار روانی- اجتماعی 14/0، روابط عاطفی- خانوادگی 12/0-، احساس پوچی 10/0، اوقات فراغت 09/0، ناامیدی و ناسازگاری 07/0 و طلاق عاطفی 06/0 بودند. ضمن اینکه، میانگین رفتارهای پُرخطر در پسران بطور معناداری بیشتر از دختران بود. بحث: عوامل گوناگون فردی و اجتماعی در پدیدآمدن و گسترش رفتارهای پُرخطر در دختران و پسران نوجوان نقش دارند و کاهش هر یک از این رفتارها، نیازمند برنامه ریزی های کوتاه مدت و درازمدت و اجرای برنامه های گوناگون آموزشی در
پژوهشگران	خسرو رشید (همکار)