مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی قابلیت رقابت چند ژنوتیپ نخود با علف های هرز در کشت انتظاری
نوع پژوهش	پایان نامه
کلیدواژه‌ها	شاخص های تحمل، عملکرد دانه، تجزیه خوشه ای.
چکیده	به منظور ارزیابی قابلیت رقابت چند ژنوتیپ نخود پائیزه با علف های هرز در کشت انتظاری، آزمایشی با 36 ژنوتیپ نخود به صورت اسپلیت بلوک (کرتهای خردشده نواری) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 97-1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان اجرا گردید. شرایط تداخل و عدم تداخل علف های هرز به عنوان فاکتور افقی و ژنوتیپ ها به عنوان فاکتور عمودی در نظر گرفته شدند. در مزرعه آزمایشی در مجموع 21 گونه علف هرز مشاهده و شناسایی شد. علف های هرز سوزن چوپان، یولاف وحشی، خردل، ناخنک، خروسک، ماشک برگ پهن، ماشک برگ باریک، گالیوم، آجیل مزرعه و گلرنگ وحشی بیشترین فراوانی را در بین علف های هرز داشتند. همبستگی عملکرد دانه و اجزای آن با شاخص های تحمل و روش ترسیمی بای پلات، سه شاخص میانگین حسابی (MP)، میانگین هندسی (GMP)، میانگین هارمونیک (HARM) و شاخص تحمل (STI) را به عنوان شاخص های مناسب جهت تعیین ژنوتیپ های متحمل نخود، تعیین کرد. شاخص های TOL و SSI (شاخص حساسیت به تنش) همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه در شرایط عدم تداخل و همبستگی منفی با عملکرد دانه در شرایط تداخل با علف های هرز نشان دادند. مؤلفه اول و دوم به ترتیب 5/60 و 32 درصد و درمجموع 5/92 درصد تغییرات بین داده ها را شامل شدند. در این بررسی، ژنوتیپ های FLIP97-503C X94TH8، FLIP07-11C و FLIP03-1C دارای عملکرد دانه بالاتری بودند و ژنوتیپ های FLIP07-33C، FLIP08-14C، FLIP06-59C و FLIP93-93C X89TH258 ازنظر مؤلفه اول مقادیر پائین را به خود اختصاص دادند و به عنوان حساس ترین ژنوتیپ های مورد مطالعه شناخته شدند. ژنوتیپ FLIP97-503C X94TH8 از لحاظ شاخص تحمل ارقام (AWC) و شاخص رقابت (CI) و ژنوتیپ های FLIP84-79C X80TH176 و FLIP09-297C X04TH149 ازلحاظ STI (شاخص تحمل به تنش) و MP (میانگین بهره وری) بهتر از بقیه ژنوتیپ ها بودند. تجزیه بای پلات بر اساس شاخص های تحمل، تعداد پنج ژنوتیپ FLIP06-17C، FLIP03-26C، FLIP09-297C X04TH149، ARMAN و FLIP86-6C X81TH203 را به عنوان ژنوتیپ های متحمل تعیین نمود که این ژنوتیپ ها به لحاظ پایداری عملکرد در شرایط تداخل و عدم تداخل علف های هرز، عملکرد دانه مطلوبی داشتند. تجزیه خوشه ای بر اساس شاخص های تحمل و عملکرد در شرایط بدون تداخل و تداخل با علف های هرز، ژنوتیپ های مورد بررسی را
پژوهشگران	گودرز احمدوند (استاد راهنما)، اکبر علی وردی (استاد راهنما)، پیام پزشکپور (استاد مشاور)