|
عنوان
|
بررسی جایگاه و اهمیت قلعه ساسانی شاه جُغَل (جِقِلَه) بروجرد در حفظ امنیت راه های منطقه زاگرس مرکزی
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
|
|
کلیدواژه‌ها
|
زاگرس مرکزی شهرستان بروجرد قلعه شاه جغل کاربری امنیتی ساسانی
|
|
چکیده
|
قلعۀ «شاه جُغَل» یا «جِقِلَه»[1] یکی از قلعههای کوهستانی منطقۀ زاگرس مرکزی است. موقعیت مکانگزینی آن به گونهای است که بر سر یکی از مسیرهای ارتباطی دشت بروجرد به خرمآباد قرار دارد و در کوه های غربی دشت «سیلاخور» در دهانۀ تنگه «دره بیداد» بر بالای محیطی صخرهای ساخته شده است. از این قلعه اتاقکها، آب انبار و راه پلههایی جهت دسترسی به آن و برخی آثار سفالی باقی مانده است. نکتۀ قابل تأمل در مورد این قلعه، مکانگزینی و قرارگیری آن در ارتفاعاتی مشرف به محیط پیرامونی است. بر این اساس، میتوان سؤالات کلیدی را با در نظر گرفتن بقایای معماری موجود و یافتههای سطحی چنین مطرح کرد که: این قلعه مربوط به کدام دورۀ تاریخی است و ماهیت کاربری آن چیست؟ نگارندگان این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از روش میدانی (بررسی، مستندنگاری و مطالعات باستانشناختی) و مطالعات کتابخانهای، درصدد ارائۀ پاسخی منطقی و علمی به سؤال مورد نظر بودند. نتایج پژوهش نشان می دهد که این قلعه بیش از هر چیزی کاربری امنیتی در جهت تأمین امنیت راههای ارتباطی-تجاری منطقه شرقی زاگرس مرکزی را داشته است. همچنین می توان گفت با در نظر گرفتن شواهد باستان شناختی، این قطعه مربوط به دورۀ ساسانی است.
|
|
پژوهشگران
|
موسی سبزی دوابی (نفر اول)، اسماعیل همتی ازندریانی (نفر دوم)، کاظم امیدی (نفر سوم)
|