عنوان
|
کانی شناسی، شیمی کانی ها و ژئوشیمی ایزوتوپی گوگرد در کانسار مس بهاریه (شمال-خاور کاشمر): رهیافتی برای دستیابی به ژنز کانسار
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپشده در مجلات علمی
|
کلیدواژهها
|
کانسار مس بهاریه، شیمی کانی، ایزوتوپ گوگرد، کاشمر، پهنه سبزوار
|
چکیده
|
کانسار بهاریه با تناژ تقریبی یک میلیون تن مس، در استان خراسان رضوی و فاصله 30 کیلومتری شمال خاور شهرستان کاشمر قرار دارد. طبق تقسیم بندی های ساختاری زمین شناسی ایران، این ذخیره در پهنه سبزوار و منطقه فلززایی تکنار واقع شده است. کانه زایی بصورت چینه کران در یک افق معدنی با درازای تقریبی 200 متر، ضخامت متغیر 5 تا 10 متر و راستای خاوری- باختری در میزبان آندزیت و ریولیت توف با سن ائوسن میانی، رخداده است. کالکوپیریت و پیریت کانه های سولفیدی اصلی هستند که بورنیت، گالن، اسفالریت، کوولیت، کالکوسیت، مالاکیت و هماتیت به صورت فرعی آنها را همراهی می کنند. طبق شواهد تجزیه ریزکاو الکترونی (EPMA)، بیشینه طلا و نقره به ترتیب معادل 21/0 و 1/0 درصد وزنی در میزبان کالکوپیریت و بیشینه نقره 14/0 درصد وزنی در ترکیب کانی گالن، آشکار شد. براساس بررسی های شیمی کانی، در پیریت های کانسار بهاریه، میانگین نسبت Co/Niبرابر 71/2 بدست آمد که می تواند نشانگر خاستگاه گرمابی آن باشد. با توجه به نتایج زمین دماسنجی نسبتBi /Sb در گالن و ژئوشیمی اسفالریت (تمرکز بالای Cd با مقدار میانگین 92/0 درصد وزنی و نسبت Zn/Cd ناچیز 54/67) شرایط فیزیکوشیمیایی و ترمودینامیکی سیال کانه دار در کانسار بهاریه با کانسارهای گرمابی-ماگمایی دما متوسط همخوانی دارد. دامنه تغییرات ایزوتوپی δ34S نمونه های کالکوپیریت و پیریت بین 3/7- تا 5/0 پرمیل در تغییر است. طبق نتایج بدست آمده از تفسیر داده های ایزوتوپی گوگرد، خاستگاه ماگمایی اولیه برای مقادیر δ34S نزدیک به صفر و تهی شدگی نسبی آن در نتیجه عملکرد فرآیندهای احیایی برای مقادیر منفی δ34S، تأیید شد. بر این مبنا، پیریت های اولیه ریزبلور در سنگ میزبان کانه زایی، محتمل ترین منبع تأمین سولفور برای کانی سازی سولفیدی در کانسار بهاریه هستند که در ایجاد مقادیر منفی δ34S نقش داشته اند.
|
پژوهشگران
|
راضیه رضایی حمید (نفر اول)، ابراهیم طالع فاضل (نفر دوم)
|