مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی رشد بلورهای مونازیت و تامین عناصر خاکی نادر از کانی آپاتیت: مطالعه موردی در کانسار آهن-آپاتیت اسفوردی (شمال شرق بافق)
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها	آپاتیت، مونازیت، عناصر نادر خاکی، کانسار آهن-آپاتیت اسفوردی، دگرسانی گرمابی
چکیده	کانسار آهن-آپاتیت اسفوردی (شمال شرق بافق) به عنوان غنی ترین ذخیره فسفات در ایران و از کانسارهای مهم میزبان عناصر نادر خاکی (REE) نیز محسوب می شود. دو ویژگی پایداری آپاتیت در دامنه وسیعی از شرایط دما و فشار و توانایی تعادل مجدد با محیط، سبب شده تا در حین دگرسانی، انحلال و ته نشست این کانی همراه با تأمین بودجه عنصری لازم برای تبلور کانی هایی نادر خاکی نظیر مونازیت فراهم شود. طبق شواهد پتروگرافی و تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)، دست کم چهار نسل آپاتیت به همراه دو نسل مونازیت در کانسار اسفوردی تشخیص داده شده است. مقایسه خصوصیات شیمی بلور آپاتیت در نسل های قدیم تا جدید گویای آنست که محتوای عناصر نادر خاکی کل (∑REE) به تدریج کاهش یافته و عناصر کلسیم و فسفر ثابت مانده است. این در حالی است که در ادخال های مونازیت، ضمن بالا رفتن محتوای عناصر نادر خاکی کل بر میزان عناصر سدیم، فلوئور و تا حدی کلر نیز افزوده شده است. بر مبنای تصاویر BSE، مناطق تهی شده از عناصر (نظیر Na، Si و REE) منطبق بر کانال های میکرونی، منافذ و ریزشکستگی هایی بوده که کانی های مونازیت در آن شکل گرفته است. شکل گیری ادخال های مونازیت نسل اول و انحلال بعدی این کانی بواسطه ادامه یافتن فرآیندهای گرمابی، سبب انحلال مجدد و تشکیل مونازیت های بین بلوری نسل دوم شده است.
پژوهشگران	سارا ایرانمنش (نفر اول)، ابراهیم طالع فاضل (نفر دوم)، محمد رضا هزاره (نفر سوم)، سید افشین مجیدی (نفر چهارم)